czwartek, 28 marca 2024 20:36
Reklama
Reklama

Nasze małe drogi do wielkiej wolności

KOCIEWIE. II wojna światowa jakby zakurzyła pamięć o tej pierwszej. Ale dzięki historykom mamy utrwalony jej obraz. Nieraz szczegółowy, jak w gm. Smętowo. Mamy też relacje o jednym z efektów tej wojny - wkroczeniu armii gen. Hallera na Kociewie. W dwóch tekstach opowiadamy, jak do tego doszło...
Nasze małe drogi do wielkiej wolności

„Iskrą, która padła na bałkańską beczkę prochu” był zamach w Sarajewie na następcę tronu Austro-Węgier arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego żonę księżną Zofię Hohenberg. Oficjalna wizyta w Bośni arcyksiążęcej pary została brutalnie skrócona do 65-minutowej przejażdżki ku śmierci. Był 28.06.1914 r.
Podczas gdy reszta Europy niemal wstrzymała oddech, a w monarchii austro-węgierskiej zastanawiano się, jak ukarać Serbię, oczywiste było, że konflikt wisi na włosku. Wydarzenie to jedynie zaostrzyło sytuację polityczną, od lat skomplikowaną z powodu rywalizacji mocarstw europejskich o hegemonię.
28.07 - w miesiąc po zamachu – cesarz Franciszek Józef rozkazał swej armii przygotować się do wojny. Rozpoczęła się mobilizacja. Lont został zapalony: 1.08 Niemcy ogłaszają stan wojny z Rosją, 3.08 wypowiadają wojnę Francji, a 4.08 wkraczają na terytorium neutralnej Belgii, co wciąga w konflikt Wielką Brytanię, 6.08 Austro-Węgry wypowiadają wojnę Rosji.
Międzynarodowy konflikt zbrojny stał się faktem, choć spodziewano się, że potrwa najwyżej kilka tygodni. Niewielu zdawało sobie sprawę, jak wielkie są możliwości nowoczesnych państw, jeśli chodzi o nabór rekrutów, ich wyposażenie, uzbrojenie i zaopatrzenie. Po raz pierwszy też od czasów rozbiorów po przeciwnych stronach stanęli dotychczas solidarni w sprawie ziem polskich Niemcy, Prusy i Austria. W tej rozbieżności budziły się nadzieje społeczeństwa polskiego na gruntowną zmianę sytuacji. W nadciągającym konflikcie upatrywano szans na odzyskanie niepodległości. 
Ziemie polskie stały się rejonem wielkich batalii na froncie wschodnim, a potem obiektem bezwzględnego wyzysku. W toku wojny zaborcy zmobilizowali do swych armii ponad 2,3 mln Polaków. Straty naszego narodu spowodowane wojną sięgały 400 tys. zabitych i ponad 900 tys. rannych. Lista poległych na frontach tej wojny, od Francji po pola bitewne Rosji, rekrutów z gm. Smętowo zamyka się stanem 136 żołnierzy i nie jest to liczba ostateczna. Analogiczną ofiarę ponosiły i inne tereny ojczystej ziemi. Ta ofiara nie mogła pozostać daremna.
22.10.1917 r. prezydent USA Woodrow Wilson mówi w swoim orędziu m.in. o potrzebie odbudowy państwa polskiego: „Uznaję za sprawę oczywistą (...), iż powinna powstać zjednoczona, niepodległa i autonomiczna Polska (united, independent and autonomous Poland)”.
11.11.1981 r. Niemcy podpisały w Compiegne zawieszenie broni na froncie zachodnim. 
Jeszcze przed jego podpisaniem, 28.10, z inicjatywy posłów polskich do parlamentu austriackiego powołano Polską Komisję Likwidacyjną z Wincentem Witosem (lider PSL „Piast”) na czele.
Wcześniej, bo 3.03.1918 r., w następstwie rewolucji, odstąpiła od wojny bolszewicka Rosja. Podpisany w tym dniu traktat pokojowy w Brześciu pozostawiał terytoria Królestwa Polskiego, Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi i Ukrainy pod wpływem Niemiec.

Tymczasem na Pomorzu Gd.
nie zaobserwowano na razie wśród polskiego społeczeństwa masowych przejawów antyniemieckich nastrojów. Pomorzanie, których ziemie w granicach państwa pruskiego znalazły się wraz z pierwszym rozbiorem polski, a więc w 1772 r., nie dostrzegali jeszcze szans na odrodzenie się państwowości polskiej. Klęska wojenna Niemiec spowodowała, że posłowie polscy w Reichstagu w październiku wystąpili z żądaniem przyłączenia Prus Zachodnich do mającego powstać państwa polskiego. Wszystkie te wydarzenia, jak i wcześniej wspomniane wystąpienie prezydenta USA na Kongresie, formułujące wśród warunków pokoju m.in. postulat przyznania niepodległej Polsce dostępu do morza, w połączeniu z listopadową rewolucją w Niemczech wpłynęły na upowszechnienie dążeń do wyzwolenia spod niemieckiego panowania. Następuje rewolucjonizacja pomorskiego społeczeństwa

Chłopi, robotnicy rolni
i rzemieślnicy ze Starej i Kościelnej Jani pod koniec 1918 r. pod kierownictwem Maksymiliana Kitowskiego, przedsiębiorcy budowlanego z Kościelnej Jani, uzbrojeni w łomy, łopaty i inny dostępny we własnych zagrodach sprzęt „bojowy”, ruszyli na sąsiedni Bobrowiec. Zamieszkiwało tam 18 kolonistów osadzonych przez Pruską Komisję Kolonizacyjną w Poznaniu w latach 1902 – 1906. Byli oni narodowości niemieckiej i wyznania ewangelickiego. Nagle prysła i religijna tolerancja, i narodowościowa akceptacja. Poczucie polskiej odrębności narodowej, które przyświecało grupie Kitowskiego, stanęło u podstaw podjętej z kolonistami walki. Ich rozbrojenie było jednocześnie manifestacją prawa Polaków do tutejszej ziemi. Zanim ostatecznie ugruntowała się tu polska jurysdykcja, za ową agresję musieli jeszcze odpowiedzieć przed sądem w Nowem.
10.07.1920 r. na sołtysa Starej i Kościelnej Jani wybrano robotnika, rataja wałowego - Anastazego Trojana. Ponieważ jednak ciągle toczyła się wobec niego sprawa karna za wydarzenia z Bobrowca, Wydział Powiatowy w Gniewie nie chciał go zatwierdzić na tym stanowisku. Z kolei gmina wiejska w Kościelnej Jani, żądając zatwierdzenia wyboru, motywowała, że „w sprawie Bobrowca Trajan jest niewinny”. Mimo że za wspomnianym kategorycznie wstawiło się Koło Narodowej Partii Robotniczej w Kościelnej Jani, to jednak władze powiatowe i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Toruniu nie zaakceptowały  tego  wyboru.

Na przełomie 1918 i 1919 r.
robotnicy rolni w majątkach Stara i Leśna Jania organizowali strajki. Nie wiadomo jednak, czy ich postulaty dotyczyły też spraw narodowościowych. Potwierdza strajki informacja Wydziału Powiatowego w Gniewie z 1920 r. odmawiająca akceptacji Jana Koseckiego, wybranego 20.11 na sołtysa wsi w Leśnej Jani. Jako powód podano, że „wywoływał protesty i strajki”. Do notatki urzędnik dodał jeszcze zdanie: „Robotnicy uaktywnili się, wybierają do zarządu osoby radykalne, które wywoływały strajki”. Następuje zatem radykalizacja społeczeństwa wiejskiego. Organizowane są rady robotniczo-chłopskie, do których wstępuje biedota wiejska – robotnicy rolni (najemnicy rolni), chłopi (właściciele większych i mniejszych gospodarstw) i rzemieślnicy. Dotychczas nie uczestniczyli oni w podziale władzy. 1.12.1918 r. w Lalkowach wybrano Radę Robotniczo-Chłopską, właściwą dla całego terenu lalkowskiej parafii. W jej skład wchodziło 10 członków: czterech robotników – po jednym z Kopytkowa, Frący, Obszaru Dworskiego Lalkowy i Smętówka, technika budowlanego z Rudawek, dwóch rzemieślników z Lalków, jednego z Bukowin oraz dwóch chłopów z Włosienicy i Lalków.
W tym samym dniu wybrana została Rada Chłopska (Bauernrat) dla Obszaru Dworskiego Stara Jania. Przewodniczącym tej organizacji był właściciel majątku Carl Kurtis, a jej skład tworzyło jeszcze czterech członków – dwóch robotników i dwóch rzemieślników.
Dla Leśnej Jani Rada Robotniczo–Chłopska, wspólna dla gminy i obszaru dworskiego, zawiązała się 4.12.1918 r. z sześcioma członkami. Również sześciu członków liczyła Rada Robotniczo-Chłopska w Szlacheckiej Kamionce, wybrana 10.12. Natomiast w  wybranej 19.12 sześcioosobowej Radzie w Bobrowcu znalazł się nauczyciel Eschenbach, który równocześnie w gm. Bobrowiec pełnił funkcję wójta.

Po podpisaniu 28.06.1920 r.
w Wersalu traktatu pokojowego z Niemcami, który przyznał Polsce część Prus Zachodnich, w tym Pomorze Gdańskie, jednak bez Gdańska, strona Polska, kierowana na Pomorzu przez Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej w Gdańsku, zaczęła przygotowywać przejęcie przyznanych jej terenów. 1.08.1919 r. powołano do życia Ministerstwo b. Dzielnicy Pruskiej oraz województwa: poznańskie i pomorskie. Do tego ostatniego weszła ziemia smętowska. Traktat wersalski wszedł w życie 10.01.1920 r. Po upływie 7 dni od tej daty Polacy mogli rozpocząć przejmowanie terenów. Do końca stycznia przejęli administrację województwa pomorskiego.

Polegli na frontach I wojny światowej mieszkańcy gminy Smętowo:

Mieszkańcy Bobrowca: 1. Brakom Juliusz, s. Adama, 2. Geisler Robert, s. Fryderyka, 3. Kotowski Leon Jan, s. Jana, 4. Lange Hermann, s. Hermana, 5. Leonhard Rudolf, s. Aleksandra, 6. Moelke Artur Hugo, s. Willy’ego, 7. Rasche Michał, s. Michała, 8. Schwarz Robert, s. Karola,
9. Went Jan Jurgen, s. Jana.

Mieszkańcy Frący: 1. Janiszewski Franciszek, s. Jana, 2. Janiszewski Józef, s. Jana, 3. Jaworski Edmund, s. Stefana, 4. Kiesicki Franciszek, s. Edmunda, 5. Kotowski Jan, s. Teofila, 6. Mokwa Józef , s. Józefa, 7. Mokwa Jan, s. Józefa, 8. Roliński Teofil, s. Aleksandra, 9. Sławiński Max, s. Jana, 10. Strume Franciszek, s. Karola, 11. Teichert Ferdynand, s. Karola, 12. Wilma Jan, s. Franciszka.

Mieszkańcy Kamionki: 1. Blasek Leonard, s. Bernarda (Ratlera – uwłaszczony, spłacający rentę), 2. Braun Andrzej, s. Ignacego, 3. Chmielecki Feliks, s. Franciszka (stolarza), 4. Chmielecki Franciszek, s. Franciszka (handlarza drzewem), 5. Chmielecki Klemens, s. Franciszka (stolarza), 6. Cieślericz Jan, s. ?, ur.  Kamionka Szl., 4.10.1887, 7. Dembeck Władysław, s. Michała, 8. Dominikowski Franciszek, s. Jana
9. Dominikowski Telesfor, s. Józefa, 10. Gapski Antoni, s. Antoniego, 11. Grunhagen Józef, s. Józefa, 12. Jaworski Feliks, s. Marcina, 13. Jahnke August Artur, s. Jana, 14. Kempa Krystian (Chrystian), rodzice – nieznani, 15. Klein (I) Franciszek, s. Franciszka, 16. Krikowski Anastazy, ur. 30.05.1877 w Leśnej Jani, zaginął 17.11.1914, 17. Kurek Józef, s. Józefa, 18. Lewandowski Antoni, s. Franciszka, 19. Martewicz Józef, s. Nareuis?, ur. Kamionka Szl., 20. Patzke Albert Adam, s. Gottliba, 21. Pietrasik Alfred, s. Fryderyka, 22. Przybysz (Przybisch) Paweł, s. Michała, 23. Słomski Jan, s. Jana, 24. Strelau (Strehlau) Bronisław, s. Antoniego, 25. Wandowski Leon, s. Teodora, 26. Wiźlicki Bronisław, s. Edmunda, 27. Woźny Franciszek, s. Franciszka, 28. Zimens Emil, s. Rudolfa.

Mieszkańcy Kopytkowa: 1. Balkon Otto Juliusz, s. Alberta, 2. Borris Franciszek, s. Szymona, 3. Borris Konrad, s. Szymona, 4. Jaszczerski Franciszek, s. Józefa, 5. Kotlewski Bolesław, s. Józefa, 6. Makowski Leon, s. Marcina, 7. Renkiewicz Jan, s. Michała, 8. Uklacz Tomasz, s. Pauliny, 9. Vetterling Hugo, s. Karola, 10. Witkowski Jan, s. Franciszka.

Mieszkańcy Kościelnej Jani: 1. Bukowski Walenty, s. Bernarda, 2. Chyła Benedykt, Benno, s. Józefa, 3. Chyła Bernard, s. Franciszka, 4. Czarnecki Franciszek, s. Marcina, 5. Damrat Franciszek, s. Wiktora, 6. Felski Jan, s. Marcina, 7. Kitowski Bolesław, s. Konrada, 8. Kubicki Bernard, s. Jakuba, 9. Mertns Wilhelm, s. Józefa, 10. Meske Franciszek, s. Józefa, 11. Milewczyk Jan, s. Teofila, 12. Radtke Teodor, s. Ignacego, 13. Solecki Leon, s. Feliksa, 14.Trepanu Bernard, s. Szczepana, ur. Kościelna Jania, 9.08.1897, k., z. szpital polowy, 13.08.1917, pochowany na cmentarzu Lichtervelde, grób nr 58, 15. Wardziński Leon, s. Konstantego, 16. Wiśniewski Bernard, ur. Leśna Jania, 17. Wiśniewski Feliks, s. Franciszka, 18. Zawadziński Antoni, s. Jana, 19. Zawadziński Bernard, s. Jana, 20. Znaniecki Bernard, s. Bernarda.
 
Mieszkańcy Lalków: 1. Chyła Jan, s. Stanisława, 2. Ciesielski Józef, s, Jana, 3. Drobniewski Jan, s. Franciszka, 4. Kaszubowski Antoni, s. Antoniego, 5. Knobel Andrzej, s. wdowy Elżbiety Knobel zd. Napieralskiej z Misburg k/ Hanoweru, 6. Kolas……?, s. Jana, 7. Malach Antoni, s. Malacha i Anny zd. Witek, 8. Murawski Jan, s. Jana, 9. Muszyński Józef, s. Szymona, 10. Roschke Eryk, s. Oralna, 11. Stenzel Aleksander, s. Piotra, 12. Wiśniewski Bruno, s. Franciszka, 13. Wiśniewski Franciszek, s. Franciszka, 14. Zieliński Bernard, s. Antoniego.

Mieszkańcy Leśnej Jani: 1. Behrendt Konstanty, s. Pawła, 2. Chrzanowski Henryk, s. Franciszka, ur. Leśna Jania, l. 24, kawaler, z. w Łowiczu w wojskowym szpitalu polowym w następstwie wykrwawienia 7.02.1915 r., 3. Chrzanowski Max, s. Michała, ur. Leśna Jania, l. 25, kawaler, z. w wojskowym szpitalu Sarburg  w Lotaryngii 27.06.1915 r., 4. Depka Jan, s. Leona, ur. Leśna Jania, Soliński. 28, żonaty, z. w wyniku wykrwawienia Kolonia Żurawiec 12.10.1917 r., 5. Gajkowski Ludwik, s. Augusta, ur. w gm. Leśna Jania, l. 22, żonaty. Zam. Tymawa pow. Tczew, z. w wojennym szpitalu w Sedam przy operacji nogi 3.10.1914 r. 6. Golecki (Goletzki) Franciszek, s. Walentego, ur. Leśna Jania, Soliński. 22, kawaler, p. pod Morthvimne (Morthoimne?) 23.10.1918 r., 7. Goliński Paweł, s. Pawła, ur. Tannenrode pow. Grudziądz, l. 21, ewang., p. pod Kosnowo 13.07.1915 r., 8. Heese Oswald, s. wdowy Berty Heese, ur. Budchisken pow. Wegorzewo, l. 23, ewang. p. pod Rokitną 16.10.1914 r., 9. Klein II Franciszek, s. Jana, 10. Kulpiński Paweł, s. Józefa, 11. Polakowski Jan, s. Jana, 12. Rock Karol, s. Augusta, ur. Kopytkowo, l. 27, ewang. z. w szpitalu polowym w Tagnon 20.07.1918 r., 13. Szczeciński Stefan, s. Józefa, ur. Leśna Jania, l. 34, p. Rombeih w Lotaryngii 22.03.1916 r. 14. Szmidt (Schmidt) Feliks, s. Stanisława Pawła, ur. Chełmno, l. 19, kawaler, p. pod Remis 26.03.1916 r., 15. Wiśniewski Edmund, s. Walentego, ur. Leśna Jania, l. 24, kawaler, p. w bitwie pod Mont de Chvisy przy Puls 2.06.1918 r.

Mieszkańcy  Rynkówki: 1. Elbicki Max Karol, s. Władysława, 2. Gardzielewski Leon, s. Adama (starego osadnika), 3. Gajewski Juliusz Aleksander, s. Juliusza, 4. Golecki Antoni, s. Jana, 5. Holz Franciszek, s. Hipolita, 6. Janicki Stanisław, s. Józefa, 7. Jendrzejewski Jan, s. Franciszka, 8. Jendrzejewski Maksymilian, s. Franciszka, 9. Karsten Ewald Henryk, s. Hermana, 10. Kopal Klemens Stefan Paweł – podoficer, s. Pawła – nauczyciela, ur. Rynkówka, l. 28, z. Mosty poł. Rosja w szpitalu polowym, 11. Kruk Michał, s. Michała, 12. Kruszyński Maksymilian, s. Bernarda, 13. Kujawski Franciszek, s. Jana
14. Kwiatkowski Józef, s. Pauliny Kwiatkowskiej zamężnej z Józefem Reszke (obecnie), ur. Rynkówka, 15. Lenser Władysław, s. Jana, ur. Udziera pow. Świecie, l. 22, p. pod Dzyszczow w Rosji 5.09.1916 r., 16. Litke (Liedtke) Józef, s. Jana, 17. Mazurkiewicz Jan, s. Sylwestra, 18. Olszewski Franciszek, s. Franciszka, 19. Redies Franciszek, Słomki. Jana, 20. Romejon? (nazwisko nieczytelne) Konrad, s. Józefa, 21. Sandach Franciszek, s. Franciszka, ur. Spandau, l. 19, z. z wykrwawienia w  Rumancort 9.11.1917 r., 22. Schulz Max, s. Jana, 23. Słomski Franciszek, s. Mariana, 24. Steinborn Alfred, s. Wilhelma, 25. Wedlowski Bronisław, s. Józefa Wedel (wcześniej Wedlowski), 26. Wisznikowski (Wichnichowski) Antoni, s. Antoniego, 27. Zamorowski Władysław, s. Franciszka, 28. Zimens Ernest, s. Rudolfa.

Mieszkańcy Smętówka: 1. Andrykowski Franciszek, s. Franciszka, 2. Gackowski Antoni, s. Jana.

Mieszkańcy Starej Jani: 1. Jedowski Sylwester, Sylwester. Piotra, ur. Kościelna Jania, 31.12.1881, z. p. Gross Rossan, 26.08.1914., 2. Klein Ludwik Leon, s. Fanciszka, 3. Krużycki Jan, s. Jana, 4. Otlewski Anastazy, s. Jana, 5. Romeyke Franciszek Wilhelm, s. Franciszka, 6. Skarbowski Leonard, s. Jana, ur. Stara Jania, 8.09.1899, z. Toruń – Mokre, szpital wojskowy w twierdzy, 14.08.1917, 7. Wolski Józef, s. Franciszka, ur. Bochlin, l. 23, k., p. Gumbiny, Prusy Wschodnie, 20.08.1914.


Listę zebrała i sporządziła Regina Kotłowska. Dokładniejsze dane w zbiorach autorki.
Zdjęcia w zbiorach autorki dzięki życzliwości p. Damrath.



Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
Komentarze
ewa 06.07.2017 14:47
Dzień dobry, czy można prosić o kontakt z Autorką ----- szukam informacji o rodzinie Słomskich

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
Kotłowska Regina 18.11.2020 21:56
Przypadkiem trafiłam na tę informację. Jestem autorką. Jaki ma Pani pomysł na kontakt?

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
Też nie czytam Wieści 21.11.2008 09:31
Komentarz zablokowany

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
Mit GK 17.11.2008 21:27
Komentarz zablokowany

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
muszka 16.11.2008 08:20
Komentarz zablokowany

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
plik f. 14.11.2008 21:23
Komentarz zablokowany

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
ksiądz 14.11.2008 00:31
Komentarz zablokowany

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
Czytelnicy 13.11.2008 21:14
Komentarz zablokowany

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
japan 12.11.2008 20:42
Komentarz zablokowany

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
windyk 12.11.2008 17:08
Komentarz zablokowany

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
bezchmurnie

Temperatura: 11°CMiasto: Gdańsk

Ciśnienie: 993 hPa
Wiatr: 22 km/h

Ostatnie komentarze
Autor komentarza: kxTreść komentarza: Drogi to temat rzeka, ale nie wyremontowanie całego odcinka, łącznie z dawną Kwiatową 11... to małostkowość. Kasa by się znalazła. A co z dojazdem do ul. Sadowej. Wiele osób idzie na skróty przez to klepisko i błoto po deszczu...Źródło komentarza: [GALERIA ZDJĘĆ] Otwarcie drogi w strugach deszczu. Ul. Kwiatowa w Tczewie wreszcie wyremontowana i oddanaAutor komentarza: Olga33Treść komentarza: Czas pakować torby, sezon żeglarski się zaczyna na dobre :)Źródło komentarza: Sklep żeglarski - gdzie zrobić zakupy przed sezonem? Autor komentarza: KarolTreść komentarza: Zgadzam się, to ważne kwestie i należy mieć je na uwadze. W końcu nikt nie chce dodatkowo użerać się z prawnikiem! Nie o to w tym chodzi! Dlatego takich "speców" jak M. Mickiewicz, to lepiej sobie darować.Źródło komentarza: Jak znaleźć dobrego adwokata? Kluczowe aspekty współpracy prawnejAutor komentarza: Marek L.Treść komentarza: Janek, ty nigdy nie byłeś nowoczesny i bezpieczny Odpuść sobie. Te twoje stare szmaty i przefarbowane włoski mówią o tobie wszystko.Źródło komentarza: Ruszyła kampania wyborcza. Komitet Obywatelski Jan Kulas 2024 ogłosił 50 Zadań Programowych dla Tczewa w latach 2024-2029Autor komentarza: Jolanta D.Treść komentarza: Jan Kulas, zasłużony dla Pomorza realizuje kolejne wyzwanie. Brawa dla Pana. Powodzenia w walce o Bezpieczny i Nowoczesny TczewŹródło komentarza: Ruszyła kampania wyborcza. Komitet Obywatelski Jan Kulas 2024 ogłosił 50 Zadań Programowych dla Tczewa w latach 2024-2029
Reklama