Powszechny, darmowy dostęp mieszkańców do zdrowej wody pitnej to jeden z priorytetów polityki prozdrowotnej Gdańska i spółki GIWK. Gdańszczanie mogą korzystać już z 30 zdrojów ulicznych w różnych lokalizacjach miasta. To jedna z inicjatyw, która w znaczny sposób pozwala ograniczać używanie plastikowych butelek w mieście.
Nowe zdroje pojawiły się przy Targu Rybnym, na rogu Szerokiej i Przędzalniczej, w Parku Świętopełka i wreszcie na Placu Dominikańskim.
- Tylko w zeszłym, 2018 r. mieszkanki i mieszkańcy Gdańska a także goście wypili z naszych zdrojów 1325 m3 doskonałej pitnej wody. To jest 880 000 butelek plastikowych. Program budowy zdrojów ma na celu nie tylko ułatwienie mieszkańcom i turystom dostępu do dobrej jakościowo, zdrowej wody, ale również działanie proekologiczne poprzez ograniczenie ilości zużycia plastikowych butelek.- mówi Piotr Borawski, zastępca Prezydenta ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu.
- Jeszcze w tym roku otworzymy kolejne zdroje m. in. w rejonie Muzeum II Wojny Światowej, kolejny przy Muzeum Poczty Polskiej. W przyszłym roku powstaną też kolejne w miejscach wskazanych przez rady poszczególnych dzielnic. – dodaje Prezes GIWK Jacek Skarbek.
Woda z ujęć podziemnych
Gdańska woda podawana w zdrojach wyróżnia się jakościowo na tle wody pitnej innych miast Polski, między innymi poprzez wysoki udział wody głębinowej w zaopatrzeniu mieszkańców miasta. Wody głębinowe, które stanowią ponad 86% zaopatrzenia Gdańska, po procesie uzdatniania w specjalnych stacjach uzdatniania wody, są najlepszym i najczystszym źródłem kranówki. Ujęcia wody głębinowej znajdują się na terenie całego Gdańska, zazwyczaj są to skupiska studni ujęć, zlokalizowanych na terenach ogólnie dostępnych. Można je rozpoznać poprzez białe „budki” ogrodzone płotem, między innymi, podczas spaceru w Parku Reagana lub w Dolinie Ewy na terenie Gdańskiego Parku Krajobrazowego.
- Wiele miast w Polsce wzoruje się na Gdańsku jako mieście, które w szczególny sposób podchodzi do kwestii ochrony środowiska, gospodarowania odpadami, promowania picia wody z kranu i dostępu do wody pitnej w miejscach publicznych. – podkreśla posłanka Agnieszka Pomaska, Przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu Zerwij z plastikiem.
Główne źródła, z których 30% gdańszczan otrzymuje wodę pitną, są rozmieszczone w pasie nadmorskim. Są to ujęcia „Czarny Dwór” i „Zaspa Wodna”. Zaopatrują mieszkańców Przymorza, Oliwy, Zaspy, części Wrzeszcza, Żabianki i Nowego Portu. Pozostałe źródła wody głębinowej znajdują się w Lipcach, Osowej, Zakoniczynie, Pręgowie, Smęgorzynie i w Dolinie Radości. Ostatnie z ujęć zaopatruje w wodę mieszkańców Oliwy. Jedyne źródło wody powierzchniowej znajduje się w Straszynie.
Woda pod ścisłym nadzorem – Monitoring wód podziemnych
Od ponad 10 lat w Gdańsku jest sukcesywnie realizowany kompleksowy projekt monitoringu wód podziemnych, którego celem jest ochrona zasobów wód podziemnych dla przyszłych pokoleń mieszkańców miasta. Dzięki temu programowi mamy precyzyjną wiedzę na temat jakości i ilości zasobów wód podziemnych, ewentualnej koncentracji i stopniu zagrożenia zanieczyszczeniami. Na bieżąco formułowane są też rekomendacje, których wdrożenie pozwala na realną ochronę cennych zasobów. Czwarty już etap programu jest realizowany wspólnie z gminą Sopot oraz Pruszcz Gdański, dzięki dofinansowaniu ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014 – 2020.
Zdroje jako przykład małej architektury
Gdańskie zdroje różnią się architektonicznie ze względu na lokalizację. Cztery nowe zdroje w ścisłym śródmieściu Gdańska, zostały zaprojektowane przez Studio Projektowe „PROFIL” – Pracownia Autorska. System zaprojektowano w sposób umożliwiający swobodne kształtowanie zewnętrznej formy poszczególnych zdrojów, stosownie do wynikających z lokalizacji wymagań funkcjonalnych, a także z dostosowaniem do kontekstu otaczającej zdrój przestrzeni miejskiej. Zdrój przy Placu Dominikańskim został zlokalizowany przy murze ogrodzenia. Zawiera naścienną wylewkę z głową lwa stanowiącą kopię XVII wiecznych głów lwów zachowanych nad ławą piwną sali głównej gdańskiego ratusza Dworu Artusa. Zdrój przy Placu Dominikańskim, podobnie jak w trzech pozostałych nowych lokalizacjach, zawiera łacińską insktrypcję „AQUA PRO GENERATIONIBUS” (Woda dla pokoleń).
fot. UM Gdańsk / Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna
