czwartek, 28 marca 2024 19:00
Reklama
Reklama

Zbrodnia w Lesie Szpęgawskim

29 września br. w 80 rocznicę zbrodni niemieckiej w Szpęgawsku na Kociewiu będą miały miejsce uroczyste obchody. O godz. 13.00 odsłonięty zostanie pomnik poświęcony pomordowanym, odprawiona zostanie msza św. pod przewodnictwem biskupa diecezjalnego Ryszarda Kasyny, nastąpi wmurowanie kapsuły pamięci i apel poległych.
Zbrodnia w Lesie Szpęgawskim

Na początku II wojny światowej na Pomorzu Gdańskim Niemcy w brutalny sposób zamordowali ok. 30 tys. osób, w tym kobiety i dzieci. Dokonane ludobójstwo określamy dziś Zbrodnią Pomorską 1939. Położony w pobliżu Starogardu Gdańskiego Las Szpęgawski stanowił jedno z największych miejsc niemieckiej kaźni.

Właścicielem lasów był baron Joachim von Paleske, zaangażowany w działalność sympatyzujących z Hitlerem organizacji niemieckich istniejących na terenie Pomorza Gdańskiego, który odstąpił swój teren nazistom. Niecałe dwa tygodnie od wybuchu II wojny światowej rozpoczęły się pierwsze egzekucje. W ramach tzw. Intelligenzaktion w Lesie Szpęgawskim mordowani byli przedstawiciele miejscowej polskiej elity – nauczyciele, działacze społeczni, duchowni, urzędnicy. Ginęli także rolnicy, kupcy i rzemieślnicy. Wśród ofiar znaleźli się również starogardzcy Żydzi oraz Niemcy – przeciwnicy nazizmu. Przedstawicielem tej ostatniej grupy był niemiecki duchowny katolicki, proboszcz z Bobowa Joseph Kuchenbecker, któremu przed śmiercią hitlerowcy wycięli swastykę na czole. Łącznie w Lesie Szpęgawskim z imienia i nazwiska zidentyfikowano ok. 2400 zamordowanych osób.

Największą grupę stanowiły ofiary akcji T4. Był to program realizowany przez III Rzeszę, polegający na fizycznej „eliminacji życia niewartego życia”. Zdaniem niemieckich naukowców i lekarzy, chorych psychicznie należy uznać za „ludzi pozbawionych duszy – puste skorupy”. Wychodząc z takiego założenia, w ramach akcji T4 mordowano chorych na schizofrenię, niektóre postacie padaczki, pląsawicę Huntingtona, stany po zapaleniu mózgowia, otępienie. Pierwsza masowa egzekucja chorych w Lesie Szpęgawskim miała miejsce 22 września 1939 r. Tego dnia zamordowano kilkudziesięciu pacjentów szpitala psychiatrycznego w Kocborowie. Część z nich pielęgniarze usypiali w samochodach zastrzykami z morfiny, a następnie wrzucali do wcześniej przygotowanych grobów. Z kolei ofiary przywiezione do lasu zazwyczaj same kopały dla siebie doły śmierci. Na miejscu chorych zabijano strzałami w tył głowy. Zdarzało się jednak, że SS-mani, aby zaoszczędzić amunicję, mordowali kolbami karabinów. Ostatnia z egzekucji w ramach akcji T-4 odbyła się 11 stycznia 1940 r. Łącznie niemieckie komando zamordowało 1689 chorych. W gronie ofiar znajdowali się nie tylko pacjenci szpitala w Kocborowie, ale także kilkuset pacjentów szpitala psychiatrycznego w Świeciu oraz kilkanaścioro upośledzonych psychicznie dzieci z filii kocborowskiego szpitala, która mieściła się w Gniewie.

Po dokonaniu egzekucji Niemcy, chcąc zatrzeć ślady, umieścili w Lesie Szpęgawskim tablicę z napisem „Tutaj leżą pomordowani przez Polaków volksdeutsche”. W 1944 r. specjalne komando SS-manów „mówiących po ukraińsku” wydobywało zwłoki. Były one układane w stos na przemian z warstwą drewna, okładane słomą, przykrywane na szczycie gałęziami i podpalane. Na tak przygotowanym terenie ponownie zasadzono las świerkowy. Ciała z 32 masowych grobów spalono w 31 mogiłach.

Obecnie Las Szpęgawski nie funkcjonuje silnie w świadomości społecznej jako miejsce niemieckiego ludobójstwa. By to zmienić szereg środowisk zaangażowało się w budowę pomnika upamiętniającego zbrodnię w Szpęgawsku. Powstają także dwa filmy dokumentalne opowiadające o strasznych wydarzeniach sprzed 80 lat. Jeszcze w tym roku IPN Gdańsk opublikuje monografię poświęconą zbrodni w Szpęgawsku. Będzie ona wzbogacona o najnowsze ustalenia i nieznane dotąd dokumenty m.in. z archiwów niemieckich.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu portalpomorza.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
Komentarze
zachmurzenie umiarkowane

Temperatura: 12°CMiasto: Gdańsk

Ciśnienie: 991 hPa
Wiatr: 24 km/h

Ostatnie komentarze
Autor komentarza: kxTreść komentarza: Drogi to temat rzeka, ale nie wyremontowanie całego odcinka, łącznie z dawną Kwiatową 11... to małostkowość. Kasa by się znalazła. A co z dojazdem do ul. Sadowej. Wiele osób idzie na skróty przez to klepisko i błoto po deszczu...Źródło komentarza: [GALERIA ZDJĘĆ] Otwarcie drogi w strugach deszczu. Ul. Kwiatowa w Tczewie wreszcie wyremontowana i oddanaAutor komentarza: Olga33Treść komentarza: Czas pakować torby, sezon żeglarski się zaczyna na dobre :)Źródło komentarza: Sklep żeglarski - gdzie zrobić zakupy przed sezonem? Autor komentarza: KarolTreść komentarza: Zgadzam się, to ważne kwestie i należy mieć je na uwadze. W końcu nikt nie chce dodatkowo użerać się z prawnikiem! Nie o to w tym chodzi! Dlatego takich "speców" jak M. Mickiewicz, to lepiej sobie darować.Źródło komentarza: Jak znaleźć dobrego adwokata? Kluczowe aspekty współpracy prawnejAutor komentarza: Marek L.Treść komentarza: Janek, ty nigdy nie byłeś nowoczesny i bezpieczny Odpuść sobie. Te twoje stare szmaty i przefarbowane włoski mówią o tobie wszystko.Źródło komentarza: Ruszyła kampania wyborcza. Komitet Obywatelski Jan Kulas 2024 ogłosił 50 Zadań Programowych dla Tczewa w latach 2024-2029Autor komentarza: Jolanta D.Treść komentarza: Jan Kulas, zasłużony dla Pomorza realizuje kolejne wyzwanie. Brawa dla Pana. Powodzenia w walce o Bezpieczny i Nowoczesny TczewŹródło komentarza: Ruszyła kampania wyborcza. Komitet Obywatelski Jan Kulas 2024 ogłosił 50 Zadań Programowych dla Tczewa w latach 2024-2029
Reklama