Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce, który posiada carillony koncertowe i to aż trzy: w Ratuszu Głównego Miasta, w kościele św. Katarzyny i mobilny. Od 1999 roku każdego roku latem odbywają się w Gdańsku festiwale muzyki carillonowej, głównie w czasie Jarmarku św. Dominika.
Carillony symbolem Gdańska
W przeprowadzonym badaniu ankietowym wśród mieszkańców Gdańska padały twierdzenia, iż „nie ma Gdańska bez carillonu”. Instrumenty te były także stawiane na równi z najważniejszymi symbolami miasta, jak fontanna Neptuna, Dwór Artusa czy Bazylika Mariacka.
– Kultura carillonowa wpisała się już na stałe w miejską audiosferę, tworząc niepowtarzalny krajobraz dźwiękowy miasta – mówi carillonistka miejska, Monika Kaźmierczak. – Do dzisiaj odbyły się już 22 edycje Gdańskiego Festiwalu Carillonowego z udziałem kompozytorów z całego świata. Istnieje też grupa osób komponujących muzykę specjalnie na carillon. Świadectwem wagi, jaką w Gdańsku przykłada się do rozwoju i kultywowania dawnych tradycji, jest przywrócenie funkcji miejskiego carillonisty, który wykonuje cotygodniowe oraz okazjonalne koncerty. W Akademii Muzycznej w Gdańsku od 2007 roku prowadzone jest nauczanie gry na tych instrumentach – dodaje Monika Kaźmierczak.
Ochrona dziedzictwa
Pod koniec ubiegłego gdańskie carillony zostały wpisane na krajową listę dziedzictwa niematerialnego. Kolejnym krokiem w celu chronienia niezwykłej kultury carillonowej jest wpis na światową listę UNESCO.
– Choć kolebką carillonów są Niderlandy, to głos w sprawie ich wpisu na międzynarodową listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości wychodzi z Gdańska – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. – To tutaj instrumenty pojawiły się w 1561 roku, a do 1945 roku tradycja gry carillonowej była przekazywana w sposób ciągły. Dzisiaj czynne są trzy instrumenty: carillon w wieży kościoła św. Katarzyny, w wieży Ratusza Głównego Miasta oraz carillon mobilny „Gdańsk” – dodaje Ossowski.
Deklaracja wpisu na reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO będzie rozpatrywana i procedowana dalej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Gdańskie carillony on-line i nie tylko
Transmisje online z koncertów można znaleźć na profilu facebookowym Carillony Gdańskie – Muzeum Gdańska. Każdy z piątkowych i sobotnich koncertów można wysłuchać także na żywo w okolicy kościoła św. Katarzyny – w piątki o godz. 11.00 oraz w okolicy ul. Długiej i Długiego Targu – w soboty o godz. 12.05.
Więcej informacji o historii gdańskich carillonów można zasięgnąć dzięki Gedanopedii oraz przewodnika po gdańskich carillonach autorstwa prof. Danuty Popinigis.
