Historyczna polemika - zanim spadły pierwsze bomby na Westerplatte

W kwietniu br. Oddział Kociewski Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego wystąpił z wnioskiem o wprowadzenie do podręczników szkolnych informacji, iż przed atakiem na Westerplatte 1 września 1939 r., granice Polski zostały przekroczone przez wojska hitlerowców w wielu miejscach, a po raz pierwszy w Tczewie.

Wieluń chce... wojny
Przypomnijmy, że uchwała Zrzeszenia, wraz z załącznikami, trafiła do rąk posła Jana Kulasa, z prośbą o interwencję i przekazanie uchwały do Ministerstwa Edukacji Narodowej. Poseł obiecał zająć się sprawą i słowa dotrzymał. Uchwała młodych historyków trafiła do Ministerstwa w formie interpelacji. Impulsem apelu było wystąpienie posła Mieczysława Łuczaka (PSL), który twierdzi, że II wojna światowa rozpoczęła się o godz. 4.40, w momencie zbombardowania Wielunia, a nie wtedy, kiedy z pancernika Schleswig-Holstein poleciały pierwsze pociski na półwysep Westerplatte (godz. 4.45). Zażądał też, aby stosowne poprawki pojawiły się we wszystkich szkolnych podręcznikach, a minister Katarzyna Hall postanowiła zorganizować spotkanie rzeczoznawców, podczas którego zostanie omówiona interpelacja Łuczaka.
Tczewianie doskonale wiedzą, że pierwszym miejscem zaatakowanym na ziemiach polskich było właśnie ich miasto. Już o godz. 4.34, a więc na 11 minut przed wydarzeniami na Westerplatte oraz na 5 minut przed zbombardowaniem Wielunia, eskadra samolotów Luftwaffe zrzuciła na Tczew pierwsze pociski, które spadły na dworzec kolejowy, koszary, przyczółki mostów oraz w centrum miasta. Byli zabici i ranni – żołnierze, kolejarze i ludność cywilna.

Poseł pyta, minister odpowiada
Członkowie OK ZK-P podkreślali, że nie chcą obalać miejsca Westerplatte w historii Polski.
- Pragną jedynie zgodności informacji publicznej i podręcznikowej z najnowszymi ustaleniami historyków, że przed rozpoczęciem walk na Westerplatte, czy w Wieluniu wojna w Tczewie już trwała – tłumaczy w swojej interpelacji Jan Kulas. - To przemyślane i wyważone stanowisko zasługuje w moim przekonaniu na szacunek, uwagę i staranne rozważenie.
Jednocześnie tczewski poseł sugeruje, że warto – w kontekście przyszłorocznej 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej – zorganizować międzynarodową konferencję historyków na temat agresji hitlerowskiej na Polskę w dniu 1 września 1939 r.
W odpowiedzi na interpelację, MEN wskazuje, że minister jest uprawniony do określenia podstawy programowej kształcenia (w tym treści nauczania poszczególnych przedmiotów), ale dobór szczegółowego materiału rzeczowego należy do autorów podręczników, którzy są zobligowani do uwzględnienia w podręczniku aktualnego stanu wiedzy. Prezentacja najnowszych ustaleń naukowych należy do kompetencji instytucji i ośrodków naukowych; MEN może jedynie udzielić poparcia dla inicjatyw mających na celu promowanie wyników najnowszych badań w różnych dziedzinach nauki.
- Jesteśmy jednak przekonani, że w miarę wzrostu wiedzy historyków na temat początku hitlerowskiej agresji na Polskę, autorzy podręczników będą zamieszczać informację o innych - oprócz Westerplatte - miejscach zaatakowanych w dniu 1 września 1939 r. przez wojska hitlerowskie – pisze w odpowiedzi wiceminister Krystyna Szumilas.

Co wydarzyło się w Wieluniu
1 września 1939 r. o godz. 4.40 Luftwaffe podjęło bez wypowiedzenia wojny bombardowanie Wielunia, położonego 15 km od granicy polsko-niemieckiej. Pozbawione obrony miasto zostało wówczas zniszczone w ok. 70-75 proc., przy czym śródmieście uległo niemal całkowitemu zniszczeniu (w 90 proc.) – po bombardowaniu z zabudowy starego rynku ocalało jedynie kolegium Pijarów. Uszkodzony został m.in. budynek dawnej kolegiaty, który Niemcy rozebrali w 1941 r. (jego odkryte fundamenty można obejrzeć w centrum miasta) oraz szpital Wszystkich Świętych z 1840 r.
Nalot nie posiadał uzasadnienia militarnego, gdyż w tamtym okresie ani w Wieluniu, ani w jego okolicach nie stacjonowały jednostki Wojska Polskiego. Został wykonany prawdopodobnie w celach ćwiczebnych bądź terrorystycznych. Na skutek bombardowania zginęło prawie 1200 osób (8 proc. ludności). W jego pierwszych minutach zaatakowany został m.in. szpital Wszystkich Świętych, mimo oznakowania dachu czerwonym krzyżem (zginęły 32 osoby, w tym 26 chorych). W bombardowaniu brali udział niemieccy lotnicy z Legionu Kondor, którzy wsławili się nalotem na baskijską Guernikę w 1937 r. Jeden z lotników był wcześniej uczniem wieluńskiego gimnazjum, co znacznie ułatwiło naprowadzenie samolotów na cele.
(Źródło: wikipedia.pl)