Gdyński lwowianin - wielce zasłużony - sercem dla gdynian

Bohdan Szermer zmarł w wieku 88 lat, 3 kwietnia 2011 r. Uczestnik projektów międzynarodowych, prowadzonych przez Miasto Gdynię, wnoszący nowatorstwo, profesjonalizm i wizję rozwoju zarówno portu, jak i miasta.
Za działalność w konspiracji i udział w Powstaniu Warszawskim otrzymał Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska Polskiego i Warszawski Krzyż Powstańczy oraz Krzyż Zasługi dla ZHP z rozetą i mieczami. Za działalność powojenną otrzymał Srebrny i Złoty Krzyże Zasługi,  Krzyż Kawaler­ski Orderu Odrodzenia Polski  oraz wiele odznak regionalnych i resortowych, m.in. Za zasługi dla Ziemi Gdańskiej i złotą odznakę Zasłużony Pracownik Morza.

 Szermer Bohdan – architekt urbanista. Urodził się 18.08.1923 r. we Lwowie. Rodzice Antoni i Izabela z d. Laudowicz, pochodzili z Wielkopolski, ale wkrótce po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej przenieśli się do Lwowa, gdzie ojciec został dyrektorem lwowskiego oddziału C. Hartwig. Po paru latach rodzina przeniosła się do Warszawy. Ojciec zginął w wypadku w grudniu 1928 r., a matka – urzędniczka bankowa – zamieszkała w Piasecznie k. Warszawy. Do gimnazjum uczęszczał w Warszawie. Naukę przerwała wojna. Dla uniknięcia wywozu na roboty do Niemiec pracował początkowo w fabryce rowerów, później w firmie elektro-instalacyjnej w Warszawie. Należał do konspiracji harcerskiej Szare Szeregi, działającej w strukturach AK. Przeszedł szkolenie wojskowe, przygotowywał instrukcje o broni, a po ukończeniu „Agrykoli” (konspiracyjna szkoła podchorążych rezerwy) uzyskał stopień kaprala-podchorążego. Ukończył też kurs podharcmistrzowski. Jako dowódca drużyny wziął udział w Powstaniu Warszawskim. Po jego upadku, uniknąwszy obozu jenieckiego, powrócił do Piaseczna i nadal działając w konspiracji, a dorywczo pracując, mieszkał tam do czerwca 1945. W lipcu 1945 przyjechał do Gdańska i został kreślarzem w wydziale planowania Zarządu Miejskiego. Działał w odradzającym się Związku Harcerstwa Polskiego. W 1947 podjął studia na Wydziale Architektury, ukończył je w 1952, uzyskując tytuł inżyniera architekta – magistra nauk technicznych. Otrzymał nakaz pracy na Politechnice Gdańskiej i do 1955 pracował w Katedrze Urbanistyki. Już wówczas rozpoczął działalność naukową i publicystyczną.
Po upływie terminu nakazu pracy przeszedł do Wojewódzkiej Pracowni Urbanistycznej w Gdańsku, obejmując stanowisko kierownika zespołu, a później zastępcy kierownika pracowni. W latach 1958-1962 był generalnym projektantem tzw. „Planu Gd”, obejmującego zespół miejski od Pruszcza po Rumię włącznie, wraz z portami w Gdyni i Gdańsku. Po akceptacji jego zasad przez Radę Ministrów, plan zatwierdzony został w 1962, a jego projektanci otrzymali nagrodę zespołową I stopnia przewodniczącego komitetu budownictwa, urbanistyki i architektury. W latach 1967-69 opracował „Studium Możliwości i Warunków Rozwoju Miast Województwa Gdańskiego”. W listopadzie 1969 podjął pracę w Urzędzie Morskim, organizując w nim Pracownię Planowania Przestrzennego, w 1973 przekształconą w Wydział PP, którego został naczelnikiem oraz autorem opracowań studialnych i koncepcyjnych dla portów wybrzeża gdańskiego, generalnym projektantem perspektywicznego planu portu gdyńskiego (1974) i miejscowego planu szczegółowego dzielnicy portowo-przemysłowej Port Północny w Gdańsku, zatwierdzonego w 1978 (nagroda zespołowa II stopnia ministra AGTiGS). Na emeryturę przeszedł w maju 1986. Prócz podstawowej pracy zawodowej opracował kilkadziesiąt ekspertyz i prac studialnych oraz podobną liczbę koreferatów i opinii; był też konsultantem kilkunastu projektów. Pracę tę kontynuował po przejściu na emeryturę, a liczba wykonanych opracowań przekroczyła 130 (do końca 2007). Z opracowań dotyczących miasta i portu Gdyni najważniejsze były: koreferat na posiedzenie Głównej i Wojewódzkiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej na temat opracowań alternatywnych Forum Morskiego (1956) oraz „Uwarunkowania przekształceń strefy prestiżu miejskiego Gdyni wynikające z potrzeb gospodarki morskiej” i „Problemy strategii rozwoju portu Gdynia” (oba w 1966). Przez 35 lat (od 1955) był członkiem Wojewódzkiej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej, a od 1967 do lat 90. ub. wieku członkiem Wojewódzkiej Rady Ochrony Dóbr Kultury. W latach 1974-1986 działał w Sekcji Budownictwa Morskiego i Portów Komitetu Badań Morza PAN, a w latach 1980-1996 w Komisji Kształtowania Przestrzeni Polski Północnej przy gdańskim oddziale PAN. Był również członkiem Komisji Planu Makroregionu Nadmorskiego (1972-1974), a także członkiem innych zespołów powoływanych do opiniowania zamierzeń i planów.

Z działalności publicystycznej wymienić należy: współautorstwo z. J. Stankiewiczem monografii „Gdańsk – Rozwój urbanistyczny i architektoniczny oraz powstanie zespołu Gdańsk-Sopot-Gdynia (1959), współautorstwo tekstów kilku albumów oraz autorstwo monografii „Gdańsk – Przeszłość i współczesność” (1971), a także 41 referatów na sesje i konferencje naukowe. Jest też autorem ponad 100 artykułów na temat planowania i zagospodarowania miast, portów, wybrzeża, komunikacji i ochrony środowiska, z których 7 zamieszczono w „Roczniku Gdyńskim”, a z pozostałych – 22 dotyczyło miasta lub portu Gdynia. Działalność dydaktyczna obejmowała: wykłady na Studium Podyplomowym Planowania Przestrzennego dla Obcokrajowców przy Wydziale Architektury Politechniki Szczecińskiej (1967-1990) i na Studiach Podyplomowych przy Wydziale Architektury PG oraz wykłady: Infrastruktura Techniczna na VII i X semestrze kierunku Planowanie Przestrzenne Wydz. Architektury PG oraz 2 wykłady dla słuchaczy kierunku Eksploatacja Portów Wydz. Nawigacyjnego Akademii Morskiej.
Był członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich od 1951 do 1975, a ponownie podjął w nim działalność w 1999. Pełnił różne funkcje w Oddziale „Wybrzeże”, a przez 1 kadencję był członkiem Rady SARP. W 1974 zastał przyjęty do Towarzystwa Urbanistów Polskich. Prze wiele lat działał we władzach TUP, w zarządzie TUP i oddziału gdańskiego (1975-78 był prezesem, 1983-1997 – czterokrotnie w Głównej Komisji Rewizyjnej i Zarządzie Głównym, 1997-1999 – członkiem Rady TUP). Od 1989 jest członkiem honorowym. Od 1989 jest członkiem honorowym.
Z Gdynią szczególnie związana była jego działalność w Towarzystwie Przyjaciół „Daru Pomorza” – od grupy inicjatywnej, starającej się o przekształcenie wycofywanej z eksploatacji „białej fregaty” w statek-muzeum. Po jej przekazaniu Centralnemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku, TPDP podjęło starania o pozostawienie „Daru Pomorza” w Gdyni. Przez kilka kadencji B. Szermer działał w Zarządzie TPCP, opracowując szereg analiz i koncepcji miejsca stałego postoju fregaty, publikując w „Morzu” 4 artykuły na ten temat. Od 1977 współdziałał z Towarzystwem Miłośników Gdyni, publikując artykuły w „Roczniku Gdyńskim”, wygłaszając kilka prelekcji i uczestnicząc w niektórych dyskusjach. Od 1993 do 1999 działał w gdańskim oddziale Ligi Morskiej, m. in. wygłaszając referat na zorganizowanej przez LM sesji poświęconej 75-leciu portu gdyńskiego. Od czerwca 2005 r. był członkiem Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków.
W związku ze swą działalnością w latach okupacji niemieckiej został członkiem ZBOWiD, a po utworzeniu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej przeniósł się do tej organizacji, działając w Kole Śródmieście Oddziału Gdańskiego. Był także członkiem Stowarzyszenia Szarych Szeregów, grupującego byłych członków tej konspiracyjnej organizacji.
Za działalność w konspiracji i udział w Powstaniu Warszawskim otrzymał Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska Polskiego i Warszawski Krzyż Powstańczy oraz Krzyż Zasługi dla ZHP z rozetą i mieczami. Za działalność powojenną otrzymał odznaczenia państwowe (SKZ, ZKZ i Krzyż Kawalerski OOP) oraz wiele odznak regionalnych i resortowych, m.in. Za zasługi dla Ziemi Gdańskiej i złotą odznakę Zasłużony Pracownik Morza, Nagroda Miasta Gdańska '92 za całokształt działalności zawodowej oraz Srebrna Odznaka Za Zasługi dla Transportu Rzeczypospolitej Polskiej (w 1995).
Żona Irena Dolecka jest też architektem-urbanistą, córki kontynuują działalność rodziców w dziedzinie architektury (Anna) i urbanistyki (Wiesława). (Biogram inż. Szermera z II tomu Encyklopedii Gdyni pod redakcją Małgorzaty Sokołowskiej oraz zdjęcie pochodzące również z tej publikacji)