Krąg przyjaciół na całym świecie

Kilka dni temu minęła 125. rocznica wydania - znanej w świecie - pierwszej książki na temat esperanta "La Unua Libro". Autorem – podpisanym dr Esperanto był Polak, dr Ludwik Zamenhof, twórca esperanto - międzynarodowego języka, mającego przełamać bariery pomiędzy ludźmi różnych kultur i narodowości. Z okazji jubileuszu ukazał się reprint podręcznika. W województwie pomorskim czynnych esperantystów działa ponad sześćdziesięcioro.  

Reprint "La Unua Libro" ukazał się staraniem Białostockiego Towarzystwa Esperantystów i dotarł do wszystkich większych bibliotek publicznych w Polsce.

Spotkania, kursy językowe, spływy kajakowe…

Esperantyści w województwie pomorskim działają w: Kole PZE w Gdańsku, Klubie PZE„Torento” w Sopocie, Klubie PZE Turystycznym w Gdyni, Kole PZE „Starto” w Starogardzie Gdańskim, Gdańskiej Esperanckiej Grupie Liturgicznej (GELG)  oraz w – nie zrzeszonym w Oddziale - Esperanckim Konwersacyjnym Kole w Gdyni.

- Łączy nas zamiłowanie do tego idealnego w założeniu języka, dzięki znajomości którego znajdujemy krąg przyjaciół nie tylko w naszym Oddziale, ale i na terenie Polski i na całym świecie - powiedziała Mira Mazur, przewodnicząca Zarządu Oddziału Wojewódzkiego w Gdańsku Polskiego Związku Esperantystów. – Spotykamy się regularnie, organizujemy raz w tygodniu we Wrzeszczu i w Gdyni kursy esperanto, odbywają się sympozja, spływy kajakowe itp.

Spotykania członków odbywają się w różnych miejscach, nie tylko w sopockim „Torento” ale i w siedzibie Regionalnego Centrum Organizacji Pozarządowych przy ul. Grunwaldzkiej we Wrzeszczu, w udostępnianych przez organizacje pozarządowe pomieszczeniach, a także w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej im. Macierzy Szkolnej przy Al. Gen. Józefa Hallera w Gdańsku. W bibliotece tej przechowywany jest księgozbiór esperancki: słowniki, podręczniki, książki metodyczne, literatura piękna polska w języku esperanto, literatura piękna powszechna w języku esperanto, książki i inne pozycje z zakresu krajoznawstwa i in. W każdy pierwszy poniedziałek miesiąca, odprawiane jest esperancka msza św. w kościele parafialnym  pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w Sopocie, którą celebruje duszpasterz esperantystów ks. Stanisław Płatek.

- Tegoroczny spływ planujemy w dniach od 22 do 24 sierpnia rzeką Wdą na Kociewiu – kontynuuje Mira Mazur. – Trasa przebiegać będzie z Czarnej Wody, poprzez Osowo Leśne, Wodecki Młyn do Błędna.

Anna Tuszyńska (1841 – 1931)  – Esperancka Mateczka ruchu esperanckiego w Gdańsku

Założycielką Gdańskiego Towarzystwa Esperanta w 1907 roku była pani Anna Tuszyńska (1841 – 1931). O tej ciekawej postaci pisze Józef Golec w „Słowniku esperantystów polskich”. „Nauczycielka, gdańszczanka, urodziła się w rodzinie ewangelickiej, jako córka Gustawa Lorweina i Adeli z domu Juchnowicz, pochodzenia polskiego. Wyszła za mąż za gdańskiego kupca, Karola Tuschinskiego. Z wykształcenia była nauczycielką, mieszkała i pracowała w Gdańsku – Wrzeszczu, tam też została pochowana. Na początku ubiegłego wieku zetknęła się z językiem esperanto, a po jego opanowaniu zaczęła sama prowadzić kursy esperanto i działać na rzecz popularyzacji tego języka. (…) W listopadzie 1907 roku z jej inicjatywy zostało zarejestrowane pierwsze  Danziger Esperanto Verein ( Gdańskie Towarzystwo Esperantystów) i tę datę przyjmuje się jako początek zorganizowanego ruchu esperanckiego w Gdańsku. Po trzech latach działalności gdański związek skupiał już 100 członków w swoich szeregach. Anna Tuszyńska jest niezaprzeczalną założycielką i najstarszą pionierką  ruchu esperanckiego w Gdańsku, nazywana popularnie Esperanto – Patriento (Esperancka Mateczka).

To Agata Tuszyńska doprowadziła do zorganizowania w dniach od 28 lipca do 4 sierpnia 1927 roku w Gdańsku i Sopocie XIX Światowego Kongresu Esperantystów, miała wtedy 86 lat i pełniła funkcję Honorowego Przewodniczącego Kongresu. Na pamiątkę Kongresu w Sopocie esperantyści posadzili „Dąb Jubileuszowy”, pod którym Tuszyńska złożyła grudkę ziemi w imieniu Wolnego Miasta Gdańska.

Zofia Kamieniecka: „Spełnienie młodzieńczych marzeń”

Dziś seniorką ruchu esperanckiego na Pomorzu jest Zofia Kamieniecka, 92 letnia emerytowana nauczycielka, zamieszkała we Wrzeszczu, dokąd przeniosła się z rodziną po drugiej wojnie światowej z Częstochowy. Przed laty ukończyła Letnią Szkołę Esperanta w Eger na Węgrzech, zdała egzamin z wynikiem „eminenta”, czyli „wybitna”.  Prowadziła  kursy dla początkujących esperantystów. 

- Zakochałam się w esperancie – powiedziała Zofia Kamienicka. -  Kiedyś pragnęłam studiować romanistykę, losy potoczyły się inaczej, więc moja działalność związana z tym językiem stała się niejako spełnieniem młodzieńczych marzeń. Struktura esperanto, melodyjne brzmienie,  przypomina języki romańskie.

Wydała „Fraszki o kobietach" (w języku polskim i  esperanto). Twórczość swoją publikuje w  biuletynach:  „Gdanska Esperantisto”,  krakowskiego  „Frateco" („Braterstwo")  i czeskiego  „Dio benu" („Szczęść Boże"). Tłumaczy na esperanto poezję Jana Kochanowskiego oraz wiersze wielu innych polskich autorów.

Od 1998 roku  nieprzerwanie do dziś jest  redaktorem naczelnym dwumiesięcznika  „Gdanska Esperantisto”.

- Praca ta sprawia mi ogromną satysfakcję, daje radość, mobilizuje do regularnej, terminowej pracy, mam stały kontakt z ludźmi i moim ukochanym językiem – kontynuuje Zofia Kamieniecka. 

Pani Zofia w każdy pierwszy poniedziałek miesiąca, po esperanckiej mszy św. w kościele parafialnym  pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w Sopocie , w klubie esperantystów „Torento”, czyta – przygotowaną wcześniej - medytację na podstawie słowa bożego przypadającego na dany dzień -  według Ewangelii i Listów Apostolskich.

Zbigniew Galor, Ilona Koutny: „Utopia, która staje się rzeczywistością”

Reprint "La Unua Libro" wydany w 2012 roku ma szczególną wartość. Mobilizuje do refleksji nad rolą języka esperanto jaką wyznaczył mu twórca w kontekście czasów obecnych. Zadajemy sobie pytanie, co z pięknej, acz utopijnej idei zostało? Odpowiedź próbują znaleźć Zbigniew Galor, Ilona Koutny, autorzy „Posłowia. Utopia, która od 125 lat staje się rzeczywistością” zamieszczonego na końcu reprintu pierwszej esperanckiej książki Ludwika Zamenhofa.

(…)” Esperanto przedstawia się dziś jako utopia, która staje się rzeczywistością. O jego realnej obecności świadczy nie tylko między innymi bogactwo wydanych w tym języku książek, ale też wielka liczba esperanckich portali, internetowych forów,  artykułów w Wikipedii, łączących ludzi różnych narodowości. Język ten uległ dużemu rozwojowi w toku jego 125 letniego używania w różnych dziedzinach życia (włącznie z życiem rodzinnym i zawodowym). (…) Esperanto ma silny Fundament, czyli całościowy zbiór swoich podstaw, którego źródłem jest ta Pierwsza Książka”.