Odkrycie gdańskich archeologów w Osieku

Archeolodzy z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku zakończyli pierwsze wykopaliska na terenie dawnego zamku krzyżackiego w Osieku k. Starogardu Gd. Efekty ich badań okazały się tak ciekawe i ważne, że konserwator wojewódzki postanowił wpisać relikty odkrytego właśnie zamku do rejestru zabytków województwa pomorskiego.

W dawnych źródłach nie znajdziemy wielu informacji o zamku w Osieku. Do dziś nie zachowały się na jego temat żadne ryciny. O obecności zamku na małym półwyspie położonym w pobliżu północnego brzegu jeziora Kałębie świadczył jedynie wystający znad ziemi mały murek.
Warownię wzniesiono dość późno, bo na przełomie XIV i XV wieku. Zamek, wyposażony nawet w broń palną na kamienne kule miał strategiczne znaczenie, zwłaszcza podczas wojny trzynastoletniej. Po walkach i potyczkach rycerstwa polskiego z rycerzami Zakonu Krzyżackiego, ci ostatni podpalili swoją warownię i przez wody jeziora uciekli w kierunku Starogardu. Zamek opanowali Polacy. Własnością królów polskich pozostał do pierwszego rozbioru Polski, w 1772 r.

Co ciekawe, gdy warownia stała się siedzibą polskich starostów, jednym z nich był Jan Sobieski, późniejszy król Polski.

Przez wieki zamek przebudowywano. Z rozkazu pruskiego króla Fryderyka II, w końcu XVIII wieku rozebrano go, a z pozyskanej cegły zbudowano koszary w Starogardzie Gd.

Obecnie archeolodzy odkopali relikty zamku. Dzięki m.in. odsłoniętym fundamentom, wiemy teraz, jak w przeszłości wyglądał. To jednak nie koniec odkrywania jego sekretów. Dalsze badania zapowiadają się równie ekscytująco. Głębiej, pod warownią najprawdopodobniej znajdują się piwnice. Być może w czasie następnych badań archeolodzy odkryją słowiański gród, który mógł znajdować się w tym miejscu zanim Krzyżacy wybrali Osiek na swoją siedzibę.
Niewykluczone, że część poszukiwań odbywać się będzie także w jeziorze. Tam również mogą znajdować się pozostałości po przyległych do zamku budynkach.

- Wyniki prac archeologów są niezwykle ciekawe - komentuje dr Marian Kwapiński, Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku. - Ostatnie wykopaliska tego typu mieliśmy w Gdańsku, gdy w okolicach ul. Rycerskiej przez kilka sezonów odkopywano również pozostałości po zamku krzyżackim. Odkopane relikty zamku w Osieku są bardzo wartościowe, dlatego wpiszemy je do rejestru zabytków.