Rezerwa jajnikowa – najważniejsze informacje
Liczba pierwotnych komórek jajowych pęcherzyków kształtuje się jeszcze na etapie wzrostu prenatalnego, dlatego rezerwa jajnikowa jest wrodzona i nie można jej zwiększyć działaniami z zewnątrz.
W jajnikach kobiety znajdują się pęcherzyki antralne – struktury, które pod wpływem stymulacji hormonalnej w odpowiednim czasie, będą zdolne do wzrostu i przekształcenia się w komórki jajowe. Pęcherzyki antralne to takie komórki jajowe, które są zdolne do dalszego wzrostu pod wpływem hormony FSH. Są widoczne w badaniu USG przezpochwowym. Rezerwa obniża się już po ukończeniu 20 lat, a proces ten wyraźnie przyspiesza w trzeciej dekadzie życia (choć u każdej kobiety jest to kwestia indywidualna i może rozpocząć się znacznie szybciej). Dlatego istotne jest, aby po wykryciu niskich parametrów w tym zakresie, rozpocząć diagnostykę i terapię jak najwcześniej.
Trzeba też wiedzieć, że niska rezerwa jajnikowa nie zawsze oznacza problemy z zajściem w ciążę. Aby stwierdzić ewentualną niepłodność, konieczne jest wykonanie badań krwi i określenie stężenia wybranych hormonów. Dopiero analizując wszystkie te parametry jednocześnie, lekarz może stwierdzić, czy obniżona rezerwa ma istotny wpływ na płodność.
Jak sprawdzić rezerwę jajnikową? Najważniejsze badania
Liczbę pęcherzyków antralnych lekarz może sprawdzić w nieinwazyjnym badaniu ultrasonograficznym, znanym pod nazwą AFC (Antral Follicle Count). Nie wymaga ono specjalnego przygotowania i może być przeprowadzone nawet na pierwszej wizycie w klinice leczenia niepłodności.
Dla pełnego obrazu diagnostycznego przeprowadza się również badania krwi:
- Badanie AMH (tzw. hormon antymullerowski) – określenie stężenia hormonu antymullerowskiego, który reguluje dojrzewanie pęcherzyków.
- Badanie FSH – hormonu folikulotropowego, który wspólnie z AMH stymuluje wzrost pęcherzyków.
- Ultrasonograficzna ocena pęcherzyków antralnych w jajniku (AFC, Antral Follicle Count).
Leczenie niepłodności a obniżona rezerwa jajnikowa
Jak powiedzieliśmy, rezerwa jajnikowa jest kwestią wrodzoną i indywidualną dla każdej kobiety. Badania specjalistów z Kliniki Gameta pokazują, że niektóre czynniki zewnętrzne mogą dodatkowo przyspieszać utratę pęcherzyków jajnikowych – tak działa na przykład nikotyna oraz niektóre związki endokrynne czynne zawarte, chociażby, w tworzywach sztucznych. Leczenie przeciwnowotworowe (chemioterapia), a w szczególności stosowanie tzw. związków alkilujących również przyspiesza spadek rezerwy jajnikowej.
Negatywny wpływ na rezerwę jajnikową mają także choroby jajników i okolicznych narządów. To między innymi torbiele jajników oraz ewentualne uszkodzenie tkanek przy ich usuwaniu, a także endometrioza.
Problemy z zajściem w ciążę wynikają często z wielu czynników, które wzajemnie się warunkują, dlatego w leczeniu niepłodności przy obniżonej rezerwie jajnikowej konieczna jest indywidualna terapia, zgodnie ze wskazaniami lekarza. Warto pamiętać, że nawet niska rezerwa w wielu przypadkach nie przekreśla szansy na ciążę. Gdzie zgłosić się po pomoc? Najlepiej udać się do kliniki leczenia niepłodności, takiej jak Gameta. Placówki tej kliniki znajdują się w Gdyni przy ul. św. Piotra 21, a także w Warszawie, Łodzi, Kielcach i w Bydgoszczy.
.jpg)
