Czym są sita i jakie mają zastosowanie?

Jak wygląda sito?

Najprostsza forma sita zakłada, że jest to niewielka płaszczyzna, w której znajdują się otwory. Oczka te są na tyle duże, że mogą pomieścić drobne obiekty, jednak nie mieszczą obiektów większych od średnicy otworów — oczka te są bowiem zwykle nierozciągliwe. Dlaczego? Dlatego, że zadaniem otworów jest przepuszczanie przez sito jedynie tych obiektów, które są mniejsze od wspomnianej średnicy. Oczka w sicie mogą być wycięte, wywiercone, bywają też formą drutowania, które okala obręcz lub są obramowaną plecionką różnych tworzyw. Kształt i wielkość oczek zależy od przeznaczenia sita. Precyzyjniej pod względem kształtu wypadają te oczka, które są wycinane z powierzchni, np. blachy. Jeżeli otwory są wynikiem układu drutu bądź włókien tworzyw, kształt będzie oczywiście mniej precyzyjny.

Inne formy sit mogą różnić się rodzajem płaszczyzny, to znaczy zamiast płaskiej powierzchni z otworami, do czynienia możemy mieć w powierzchnią wybrzuszoną — idealnie obrazuje to kuchenny durszlak. Jeszcze inne sita mogą przybierać bardziej wymyślne kształty — stożków, walców itp.

Gdzie i w jakim celu stosuje się sita?

Zanim przejdziemy do meritum, przypomnijmy, jakie jest pierwotne zastosowanie sit. Początkowym ich zadaniem była mechaniczna separacja przesiewanego przez sito materiału, dzięki czemu otrzymywano dwa — jeden, którego skład to elementy o wielkości mniejszej niż oczka sita, drugi zaś te, którego składniki był na to zbyt wielkie. Przykładem takiego użycia sita jest przetak stosowany w rolnictwie i to właśnie na tym polu szukać trzeba pierwszych zastosowań.

• Rolnictwo — Przesiew ziaren za pomocą przetaka powodował, że dzięki sile grawitacji ziarna o małej średnicy przedostawały się przez sito i opadały pod nie, większe zaś nadal pozostawały na jego powierzchni. Dzisiejsze sita dla rolnictwa dawno już wyszły poza schemat samodzielnych narzędzi ręcznych, a stały się elementami maszyn i urządzeń. Są częścią wialni, czyli maszyny do wstępnego oczyszczania młóconego ziarna czy też elementem czyszczalni do zboża. Tworząca sita blacha perforowana musi być wykonana z wysokiej jakości stali, posiadać odpowiednią grubość i wielkość prześwitów. Wszystko to w celu zachowania odpowiednich parametrów pracy maszyn.
• Budownictwo — Sita budowlane służą do przesiewu wymagających tego materiałów, a więc głównie piasku i żwiru, ale też wszelkich innych np. tynkarskich. Separują mokre elementy od suchych, pomagają rozbijać niepotrzebne grudy. Gruz budowlany zaś, przechodząc przez specjalne sita, zanim trafi do kruszarki, może być dzięki nim wstępnie oczyszczany. Z kolei specjalne blachy perforowane zastosowanie mogą mieć jako tarniki do gipsu, drewna i innych materiałów. Z podobnych elementów mogą być wykonane elementy rusztowań — tutaj oczka wycięte w blasze i nadanie im odpowiedniego kształtu spełnia funkcję antypoślizgową dla podłoża rusztowania.
• Przemysł spożywczy — podobnie jak w przypadku rolnictwa, gałęzie spożywcze wykorzystują maszyny i urządzenia z sitami, które służą obróbce. Przykładem może być urządzenie zwane nadmuchową wialnią do mrożonek. Jest to sprzęt służący do separacji zanieczyszczeń z zamrożonych produktów spożywczych, głównie warzyw i owoców. Może też służyć separacji liści i zanieczyszczeń od świeżych owoców lub warzyw o podobnym kształcie, co przydatne jest jeszcze przed procesem mycia. Sita mogą oczywiście służyć też magazynowaniu żywnościowych oraz przechowywaniu podczas transportu. Wykorzystuje się je też procesach suszenia. np. ziół czy grzybów.
• Architektura — z sit korzystają również architekci. Specjalna siatka cięto-ciągniona nie przypomina już funkcjonalnością pierwotnego sita, ale nadal wykorzystuje jego konstrukcję i proponuje ją do użytku w formie ogrodzenia, balustrady, a nawet przepierzenia w pomieszczeniu. Popularny styl wykończenia wnętrz zwany industrialnym czerpie inspiracje właśnie z detali wykorzystywanych w przemyśle i fabrykach. Dzięki specjalistycznym firmom wytwarzającym sita, takim jak Sitono.pl, architekci niejednokrotnie korzystają z możliwości przygotowania wyrobów na specjalne zamówienie. Określają wówczas rodzaj materiału (np. o właściwościach antykorozyjnych), wielkość i kształt oczek, a gotowe przedmioty wykorzystują w sposób niezwykle twórczy.

To jeszcze nie wszystkie zastosowania sit. Nie wspomnieliśmy jeszcze chociażby o przemyśle farmaceutycznym, a więc o produkcji leków czy o zastosowaniach naukowych — w archeologii czy technologiach kosmicznych. Wachlarz używania sit jest naprawdę imponujący, a jeśli do tej pory kojarzyły się większości jedynie z kuchnią i durszlakiem, to teraz perspektywa z pewnością jest szersza.