Jak wspominamy Sierpnień 1980?

W tym roku obchodzimy 30. rocznicę Wydarzeń Sierpniowych i strajków na Wybrzeżu. Zapytaliśmy tczewian jak im się żyło w 1980 r. i jaką mają wiedzę o tamtym okresie.


Wiesława, 52 lata, księgowa, Tczew
- Bardzo źle wspominam tamte czasy. Mieszkaliśmy w Tczewie, miałam dwoje małych dzieci. Półki w sklepach świeciły pustkami, za wszystkim trzeba było wystawać w kolejkach. Na brak pieniędzy nie narzekaliśmy, ale co z tego, jak nie mogłam ich wydawać. Mięso, paliwo, pieczywo, czekoladki dla dzieci - na kartki. Nieraz stałam w nocy w kolejkach, nawet za papierem toaletowym. Mieliśmy samochód - syrenkę, a nie było paliwa. A teraz półki uginają się od towarów, ale... nie mamy pieniędzy. I tak źle i tak niedobrze. Kiedy dowiedziałam się o strajkach, przestraszyłam się – także moi znajomi i rodzina. Każdy starał się dowiedzieć jak najwięcej o wydarzeniach w Stoczni, ważyły się losy Polski. Wydawało się, że PZPR nikt nie pokona, a konsekwencje buntu robotników poniesie całe społeczeństwo.

Anna, 50 lat, księgowa, Tczew
- Mimo wszystko dobrze myślę o tamtych okresie. Może dlatego, że idealizujemy młodzieńcze lata, zapominając o absurdach i ograniczeniach. Miałam wówczas 20 lat, mieszkaliśmy na wsi niedaleko Tczewa. Niczego nam nie brakowało - mieliśmy swoje mięso, owoce i warzywa. Gdy patrzę na młodość córki stwierdzam, że moja była... lepsza. Wspominam kolonie nad Bałtykiem, poranne apele, szalone jazdy maluchem, muzykę z Wolnej Europy, jedzenie w barach mlecznych. W latach 80. żyło się inaczej, moim zdaniem lepiej. O sierpniowych strajkach dowiedziałam się od mamy. Nie zrobiły na mnie większego wrażenia – byłam młoda, miałam swoje życie, nie było w nim miejsca na politykę. Innego świata nie znałam, więc przystosowałam się do tego co było. I byłam szczęśliwa.

Kazimierz, 60 lat, rencista, Tczew
- Kiedyś była moim zdaniem mniejsza nierówność społeczna. Nie było takich kłopotów z pracą jak obecnie. Teraz społeczeństwo zostało podzielone na tych, co harują za grosze, jeśli mają pracę oraz tych, co mają przywileje i spijają śmietankę. Elity urosły, przed laty nie było tylu urzędników. Myślę, że do prawdziwej demokracji i kapitalizmu jeszcze u nas daleko. W sierpniu 1980 r. byłem biernym obserwatorem strajków. Pracowałem jako kolejarz w Pszczółkach, żyłem sobie dobrze. Darmowe przejazdy rodzinne, węgiel za darmo, mundury państwowe – nie narzekałem. Co dziwne – teraz kolej strajkuje w czasach, o które robotnicy wtedy walczyli...

Katarzyna, 21 lat, studentka, Tczew
- Wydarzenia z sierpnia 80 znam z lekcji i wspomnień najbliższych. Do strajków i demonstracji zmusiła ludzi fatalna sytuacja gospodarczo-polityczna. Najważniejszy strajk rozpoczęły Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża - 14 sierpnia w Stoczni Gdańskiej. Ojciec wspominał, że jako student wspierał strajkujących i zbierał dla nich pieniądze. Przemycał artykuły spożywcze i inne rzeczy, o które prosili. Tata jest dumny, że choć w jakiś sposób przyczynił się do wolności.

Kamil, 30 lat, budowlaniec, Tczew
- W 1980 r. przyszedłem na świat, więc znam życie z tego okresu z opowiadań. Rodzice powtarzali, że choć na półkach nic nie było, a ludzie wystawali w kolejkach, to jednak żyło im się... lepiej. Artykuły spożywcze były na kartki, ale głodni nie byli. Kto „kombinował”, ten miał. Walki robotników rozniecane były przez sprawy gospodarcze, represje i marne perspektywy. Uważam, że chwalebny jest każdy przejaw walki o lepsze jutro. Podziwiam odwagę tych, którzy sprzeciwili się ówczesnemu systemowi. Brat mojego ojca był jednym ze strajkujących w Stoczni.