Stulatka o swoim życiu

Urodziłam się w Koźminie 21 września 1909 r. 0jciec miał na imię  Jan,  mama  Teodozja. Tej parze urodziło się dziesięcioro dzieci -  czterech synów i sześć córek. Rodzice prowadzili małe gospodarstwo rolne, a ojciec dodatkowo pracował jako cieśla. Do pracy dojeżdżał rowerem. Jako pierwszy w Koźminie miał  rower, sąsiedzi przychodzili oglądać ten dziwny pojazd i nie mogli zrozumieć, jak na dwóch kołach można jeździć. Często wyjeżdżał na cały tydzień -  budował między innymi leśniczówki, konstrukcję dachową szkoły i małą wieżę  kościoła parafialnego w Pogódkach. Rodzice byli wielkimi patriotami, już od najmłodszych lat uczyli nas języka polskiego. Należy pamiętać iż wówczas językiem powszechnie obowiązującym był język niemiecki. Ojciec przywoził polskie książki i wieczorami przy lampie naftowej uczył swe pociechy  ojczystego języka.

Pracowite dzieciństwo, trudna młodość
Kiedy miałam sześć lat zaczęłam uczęszczać do miejscowej  szkoły. Początkowo nauczycielami tam byli Niemcy, lecz po zawirowaniach I wojny światowej musieli oni opuścić Koźmin. Zastąpił ich nauczyciel z Galicji. Kiedy skończyłam szkołę miałam  14 lat. Nie kontynuowałam nauki, lecz pozostałam w domu i pracowałam na gospodarstwie. Pokochałam tą pracę. W czasie II wojny światowej podzieliłam los wielu Polaków. 2 kwietnia 1940 r. razem z siostrą Marynią zostałam wywieziona przez Niemców do Sopotu, gdzie  pracowałam jako służąca w niemieckiej rodzinie. Praca była na tyle ciężka, iż przypłaciłam to zdrowiem i znalazłam się w szpitalu. Zgodnie z  zaleceniem lekarza zostałam skierowana do pracy u innej rodziny, również w Sopocie. Bardzo tęskniłam za rodzinnym domem, często płakałam nocami. Z okresem tym wiąże się wiele niemiłych wspomnień, jednym z nich jest to iż jak inni Polacy nosiłam na przedramieniu opaskę z literką „P”.  Było to powodem szykanowania przez niektórych Niemców.

Dopisuje mi zdrowie, pamięć, siły
Z przymusowej pracy do domu wróciłam 9.06.1945 roku. Po powrocie do Koźmina wspólnie z matką (ojciec zmarł w 1935r) i rodzeństwem pracowałam  w gospodarstwie rolnym. Chętnie angażowałam się w życie wsi i parafii. Śpiewałam w chórze kościelnym (byłam  „sopranem”), byłam członkiem Stowarzyszenia Żeńskiego, grałam w przedstawieniach teatralnych.  Uczestniczyłam w organizowanych  pielgrzymkach i wycieczkach.  Mogę powiedzieć, że jestem wielką patriotką, zawsze spełniam swój obywatelski obowiązek – nigdy nie opuściłam żadnych wyborów.
Dziękuje Bogu, że dopisuje mi zdrowie, pamięć, siły. Mimo tak „dostojnego wieku” sama dbam o swój przydomowy ogródek, a moją ogromną pasją jest układanie puzzli. Jeszcze do niedawna namiętnie rozwiązywałam krzyżówki. Mam wielką łaskę u Boga, który obdarzył mnie takim zdrowiem -  pomimo że dźwigam jedenasty krzyżyk nie używam żadnych tabletek i okularów.
------------------------------
Wspomnień wysłuchała i z notatek skorzystała Maria Piechowska, sołtys Koźmina.