"Machina Coelestis" Hewelusza za 210 tys. zł - wraca do Gdańska

Jak poinformował media prezydent Gdańska, Paweł Adamowicz obecny dzieło Jana Heweliusza zostało kupione za 210 tys. zł. Cena wywoławcza miała wynosić początkowa 120 tys. zł, lecz - jak precyzuje nasz informator - została  podniesiona do 150 tys. zł, gdyż sprzedawano egzemplarz z kometografią Heweliusza (o czym poinformował przed rozpoczęciem licytacji prowadzący).
- Byliśmy przygotowani na 200 tys. zł, tyle planowaliśmy wydać - powiedział  prezydent Adamowicz. - Na szczęście, gdy cena przekroczyła tą sumę, pomógł nam - dokładając 10 tys. zł z prywatnego skarbca - honorowy ambasador Miasta Gdańska w Warszawie, Cezary Windorbski.
Warszawie Samorząd Gdańska. Wydana w Gdańsku w 1673 r. "Machina Coelestis" ma stać się ozdobą Muzeum Nauki, które miasto planuje uruchomić za kilka lat.
- Podczas licytacji o wolumin "walczyło" sześć osób - poinformowała nas Emilia Salach-Pezowicz
z Biura Prasowego Prezydenta Miasta Gdańska. - Ostatecznie wygrał reprezentant Miasta Gdańska. Tym samym Machinae Coelestis pars prior i Cometographia, dwie unikatowe publikacje skupione w jednym woluminie wybitnego gdańskiego astronoma od dziś są własnością Gdańska.

XXVII aukcja książek, grafiki, rękopisów i pamiątek historycznych została zorganizowana przez warszawski dom aukcyjny "Lamus" 13 grudnia br. w Warszawie. Wśród eksponatów wystawionych na aukcję były: superekslibrisy Radziwiłła i Ossolińskiego, dokumenty i listy królów polskich (m.in.
Sobieskiego, Marysieńki), unikatowa mapa Żuław J. F. Enderscha z 1753 r.
Pełnomocnik Miasta Gdańska był jednak skoncentrowany na pozyskaniu Machinae Coelestis pars prior (Budowa nieba część pierwsza) opublikowanej w 1673 r. i Cometographi z 1668 r. (Kometografia). Za wolumin władze miasta zapłacą 210 tys. zł, jednak jego wartość dla Gdańska jest nieoceniona.
Monumentalne dzieło Machinae Coelestis pars prior to zbiór 30 misternie wykonanych grafik, ilustracji, rycin i tabel prezentujących pracę astronoma w gdańskim obserwatorium przy ul. Korzennej. Heweliusz w swym dziele opisał biografię, historię astronomii, zaprezentował instrumenty astronomiczne swojego bogato wyposażonego obserwatorium.
Ryciny sztychował Izaak Saala, rysunki wykonał Andreas Stech. Jan Heweliusz dzieło zadedykował królowi Francji Ludwikowi XIV.
Cometographia z 1668 r. to przegląd wszystkich komet odkrytych i obserwowanych przez ludzkość do 1665 r. Pozyskana przez miasto publikacja składa się z 38 tablic, własnoręcznie rytowanych przez Jana Heweliusza.
Zawiera ona informacje, grafiki, tabele o 250 kometach. Ilustracje do dzieła wykonali Andreas Stech oraz L. Vischera. Dzieło również dedykowane jest królowi Francji Ludwikowi XIV.
Wolumin tymczasowo zostanie przekazany w depozyt Muzeum Historycznemu Miasta Gdańska. Docelowo dzieło będzie jednym z eksponatów Muzeum Nauki Gdańskiej im. Jana Heweliusza.

"Machina Coelestis", to największe dzieło żyjącego w Gdańsku Jana Heweliusza. Bogato ilustrowana praca zawiera historię astronomii, a - w drugim tomie - opis obserwacji astronomicznych, w tym zaćmień słońca i planet oraz obliczenia astronomiczne.
Na świecie istnieje tylko kilkadziesiąt egzemplarzy "Machina Coelestis" (dużą część nakładu zniszczył pożar, który kilka lat po wydaniu księgi wybuchł w domu Heweliusza). Dwa najcenniejsze egzemplarze - kolorowane przez samego astronoma, znajdują się w zbiorach gdańskiej Biblioteki PAN oraz w Luwrze.
Zakupiona właśnie przez samorząd Gdańska "Machina Coelestis" ma trafić do Muzeum Nauki, które chce stworzyć miasto. Placówka miałaby mieć swoją siedzibę na odbudowywanym właśnie po pożarze poddasza gdańskiego kościoła św. Katarzyny, do którego niegdyś uczęszczał, i w którym został pochowany astronom.
Jan Heweliusz urodził się w Gdańsku w 1611 r. w rodzinie miejscowych browarników. W młodości studiował prawo, matematykę, astronomię i rysunek na uczelniach w Holandii, Anglii i Francji. Po powrocie do Gdańska w 1634 r. przez wiele lat prowadził intensywne obserwacje astronomiczne korzystając przy tym z wielu samodzielnie zbudowanych, unikalnych przyrządów. W 1664 r. Heweliusz został członkiem Królewskiej Akademii Nauk w Londynie. Astronom zmarł w 1687 r. w Gdańsku. (Interia.pl)