Gospodarka odpadami medycznymi
Głównym aktem prawnym regulującym postępowanie z odpadami jest ustawa z dnia 14.12.2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późn. zm.). Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 8 ustawy przez odpady medyczne rozumie się odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny.
Zagadnienia dotyczące postępowania z odpadami medycznymi określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. Nr 139, poz. 940). Rozporządzenie precyzuje zasady zbierania i czasowego magazynowania niżej wymienionych rodzajów odpadów medycznych, sklasyfikowanych na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206):
odpady medyczne o kodach: 18 01 02* (części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania), 18 01 03* (inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt) i 18 01 82* (pozostałości z żywienia pacjentów oddziałów zakaźnych), z wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i krawędziach, zbiera się do worków jednorazowego użycia z folii polietylenowej, koloru czerwonego, nieprzezroczystych, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych, z możliwością jednokrotnego zamknięcia.
odpady medyczne o kodach: 18 01 06* (chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne), 18 01 08* (leki cytotoksyczne i cytostatyczne), 18 01 10* (odpady amalgamatu dentystycznego), z wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i krawędziach, zbiera się do worków jednorazowego użycia z folii polietylenowej, koloru żółtego, nieprzezroczystych, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych, z możliwością jednokrotnego zamknięcia.
odpady medyczne o kodach: 18 01 01 (narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki
(z wyłączeniem 18 01 03*), 18 01 04 (inne odpady niż wymienione w 18 01 03*), 18 01 07 (chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w 18 01 06*), 18 01 09 (leki inne niż wymienione w 18 01 08*), z wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i krawędziach, zbiera się do worków jednorazowego użycia z materiału nieprzezroczystego w kolorze innym niż czerwony lub żółty, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych, albo do pojemników wielokrotnego użycia.
Zgodnie z rozporządzeniem odpady medyczne o ostrych końcach i krawędziach zbiera się w pojemnikach jednorazowego użycia, sztywnych, odpornych na działanie wilgoci, mechanicznie odpornych na przekłucie bądź przecięcie. Niedopuszczalne jest otwieranie raz zamkniętych pojemników lub worków jednorazowego użycia. Pojemniki lub worki powinny być wymieniane tak często, jak pozwalają na to warunki przechowywania oraz właściwości odpadów medycznych w nich gromadzonych, nie rzadziej niż co 72 godziny. W przypadku uszkodzenia worka lub pojemnika należy go w całości umieścić w innym większym nieuszkodzonym worku lub pojemniku. Każdy pojemnik i każdy worek z odpadami medycznymi powinien posiadać widoczne oznakowanie identyfikujące zawierające: kod odpadów w nich przechowywanych, adres zamieszkania lub siedzibę wytwórcy odpadu, datę zamknięcia.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi dopuszcza magazynowanie odpadów medycznych o kodach: 18 01 02*, 18 01 03* i 18 01 82*, 18 01 06*, 18 01 08*, 18 01 10* w odpowiednio przystosowanych do tego celu pomieszczeniach albo stacjonarnych lub przenośnych urządzeniach chłodniczych, przeznaczonych wyłącznie do magazynowania odpadów medycznych. Przenośne urządzenie chłodnicze jest przeznaczone do magazynowania niewielkiej ilości odpadów. Szczegółowe wymagania dla pomieszczenia do magazynowania odpadów medycznych oraz stacjonarnego i przenośnego urządzenia chłodniczego oraz warunki magazynowania odpadów medycznych określa § 5 i § 6 ww. rozporządzenia. Transport wewnętrzny odpadów medycznych z miejsca powstawania do miejsca magazynowania, unieszkodliwiania lub odbioru odbywa się środkami transportu przeznaczonymi wyłącznie do tego celu. Szczegółowe wymagania dot. wewnętrznego transportu odpadów precyzuje § 7 ww. rozporządzenia.
Zgodnie z przepisami art. 95 ustawy z dnia 14.12.2012 r. o odpadach zakaźne odpady medyczne lub zakaźne odpady weterynaryjne unieszkodliwia się wyłącznie przez termiczne przekształcanie w spalarniach odpadów niebezpiecznych. Prowadzący instalację do termicznego przekształcania odpadów zobowiązany jest posiadać zezwolenie na przetwarzanie odpadów oraz pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wydawane przez marszałka województwa.
W gospodarowaniu zakaźnymi odpadami medycznymi i zakaźnymi odpadami weterynaryjnymi obowiązuje zasada bliskości, o której mowa w art. 20 ustawy z dnia 14.12.2012 r. o odpadach. Zgodnie z tą zasadą odpady, które nie mogą być przetworzone w miejscu ich powstania, przekazuje się, uwzględniając hierarchię sposobów postępowania z odpadami oraz najlepszą dostępną technikę lub technologię, o której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być przetworzone. Co do zasady ustawa zakazuje unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone. Ponadto ustawa zakazuje przywozu na obszar województwa zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych, wytworzonych poza obszarem tego województwa, do unieszkodliwiania.
Zakaźne odpady medyczne i zakaźne odpady weterynaryjne mogą być unieszkodliwiane na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do miejsca stosowania położonego na obszarze innego województwa jest mniejsza niż odległość do miejsca unieszkodliwiania położonego na obszarze tego samego województwa. Warunkiem dopuszczenia unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych na obszarze województwa innego niż to, na którym zostały wytworzone, w najbliżej położonej instalacji, jest przypadek braku instalacji do unieszkodliwiania tych odpadów na obszarze danego województwa lub gdy istniejące instalacje nie mają wolnych mocy przerobowych.
Na terenie województwa pomorskiego znajdują się cztery spalarnie odpadów medycznych.
Posiadają one wystarczającą moc przerobową aby unieszkodliwić wszystkie odpady medyczne wytwarzane na terenie naszego województwa.
Zbigniew Macczak
Pomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
Napisz komentarz
Komentarze