Kim jest zakażony? Nowa definicja przypadku COVID-19 według GIS

Nowa definicja przypadku COVID‐19 na potrzeby nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami wirusem SARS CoV-2 została opublikowana 31 października 2020  r.

Jak było do tej pory?

Za zakażoną uważano osobę, u której wynik testu PCR (wymaz z nosogardzieli) był pozytywny. Oznaczało to, że w pobranej od pacjenta próbce wykryto kwas nukleinowy COVID-19 z materiału klinicznego, który był potwierdzony badaniem molekularnym (PCR). Na test kierowane były m.in. osoby, które miały objawy infekcji (np.: kaszel, gorączka, duszność, utrata węchu o nagłym początku, utrata lub zaburzenia smaku o nagłym początku) i lekarz POZ (od września na test kieruje lekarz rodzinny, bo wcześniej taką możliwość mieli tylko lekarz chorób zakaźnych lub lekarz z oddziału zakaźnego) lub na oddziale szpitalnym zdecydował o konieczności przeprowadzenia takiego badania.

Skąd ta zmiana?

Zmianę w testowaniu osób podejrzanych o zakażenie wirusem SARS CoV-2 zapowiedział podczas konferencji prasowej 31 października 2020 r. minister zdrowia Adam Niedzielski. Dzięki niej ma zwiększyć się liczba testowanych osób. Szef resortu mówił, że „to jest bardzo ważna zmiana, która umożliwi szybkie testowanie bez konieczności potwierdzania testem PCR-owym”. Oznacza to, że już nie tylko test PCR (genetyczny, molekularny), ale również objawy i test antygenowy (wymaz, ale wynik najczęściej po kilkunastu minutach) mają być dowodem na zakażenie koronawirusem. W teście antygenowym (białkowy) będzie musiał być wykryty kwas nukleinowy SARS-CoV-2 z materiału klinicznego oraz antygen/y wirusa SARS-CoV-2 z materiału klinicznego. – Zastanawiamy się nad wprowadzeniem tego na SOR-y, izby przyjęć (…). Chcemy również wykorzystać to w nocnej pomocy lekarskiej – tłumaczył Niedzielski.

Jak teraz GIS definiuje zakażonego?

Chodzi o osobę, u której wystąpił co najmniej jeden z poniższych objawów klinicznych: kaszel, gorączka, duszność, utrata węchu o nagłym początku, utrata lub zaburzenia smaku o nagłym początku. Muszą też być zmiany w obrazie radiologicznym płuc wskazujące na COVID‐19 (kryterium diagnostyki obrazowej) oraz wykryty kwas nukleinowy SARS-CoV-2 z materiału klinicznego oraz antygen/y wirusa SARS-CoV-2 z materiału klinicznego (kryteria laboratoryjne). Za zakażonego uważa się również każdą osobę, która w okresie 14 dni przed wystąpieniem objawów: miała bliski kontakt z osobą, u której stwierdzono zakażenie SARS-CoV-2 (kontakt z przypadkiem potwierdzonym lub prawdopodobnym) i przebywała (jako pensjonariusz) lub była członkiem personelu w placówce opiekuńczej (opieki długoterminowej), w której potwierdzono transmisję COVID‐19 (kryterium epidemiologiczne).

Co znaczy bliski kontakt?

To pojęcie oznacza: przebywanie w bezpośredniej bliskości (twarzą w twarz) z osobą chorą, w odległości mniejszej niż 2 m przez ponad 15 minut, bezpośredni kontakt fizyczny z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2, bezpośredni kontakt bez środków ochronnych z wydzielinami osoby z COVID‐19 (np. dotykanie zużytej chusteczki higienicznej, narażenie na kaszel osoby chorej), kontakt na pokładzie samolotu lub innych środków transportu zbiorowego (obejmujący osoby zajmujące dwa miejsca, w każdym kierunku, od osoby z COVID‐19, osoby towarzyszące w podróży lub sprawujące opiekę nad osobą z COVID‐19, członkowie załogi obsługujący sekcję, w której znajduje się chory) oraz personel medyczny lub inna osoba bezpośrednio opiekująca się chorym z COVID‐19 lub osoba pracująca w laboratorium bezpośrednio z próbkami osób z COVID‐19 bez odpowiedniego zabezpieczania lub w przypadku, gdy doszło do uszkodzenia stosowanych środków ochrony osobistej lub w przypadku stwierdzenia ich nieprawidłowego zastosowania.

Co ważne, w przypadku ciężkich objawów u osoby z COVID‐19 za bliski kontakt należy uznać wszystkich pasażerów znajdujących się w sekcji lub na pokładzie środka transportu, w której ta osoba przebywała, a w przypadku jej przemieszczania się po środku transportu na całym jego pokładzie.

Klasyfikacja przypadku

GIS rozróżnił trzy rodzaje przypadków: możliwy (każda osoba spełniająca kryteria kliniczne),  prawdopodobny (każda osoba spełniająca kryterium kliniczne oraz kryterium epidemiologiczne lub każda osoba spełniająca kryterium kliniczne w postaci utraty węchu o nagłym początku i/lub utraty lub zaburzenia smaku o nagłym początku albo też każda osoba spełniająca kryterium diagnostyki obrazowej) oraz potwierdzony (każda osoba spełniająca kryterium laboratoryjne przypadku potwierdzonego).

Kogo należy badać?

Według GIS-u diagnostyka laboratoryjna powinna być przeprowadzana w przypadku każdej osoby wykazującej objawy ostrej infekcji układu oddechowego (z uwzględnieniem kryteriów klinicznych, jak również objawów mniej specyficznych: ból głowy, bóle mięśni, dreszcze, zmęczenie, wymioty i/lub biegunka) oraz dodatkowo na podstawie indywidualnej oceny lekarza zlecającego lub służb sanitarno‐epidemiologicznych.

Nowe zasady kwarantanny

Od 3 listopada weszło w życie rozporządzenie, zgodnie z którym osoba prowadząca wspólne gospodarstwo domowe z osobą, u której stwierdzono zakażenie wirusem SARS-CoV-2 lub z nią zamieszkująca automatycznie, tzn. bez decyzji sanepidu, trafia na kwarantannę, która trwa tydzień dłużej niż kwarantanna osoby w izolacji. Informacja o objęciu osoby kwarantanną, izolacją albo izolacją w warunkach domowych może być przekazana ustnie, za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, w tym przez telefon. Nowością jest automatyczna informacja o nałożeniu kwarantanny z numeru 22 10 43 705. Co ważne, z kwarantanny zwolniony jest personel medyczny.