Prawo karne – co obejmuje?
Na początek warto wyjaśnić, czym właściwie zajmuje się prawo karne. Otóż jest to zbiór przepisów, dotyczących postępowania w przypadku różnych przestępstw. Przepisy te mają na celu zapobieganie niepożądanym zachowaniom w społeczeństwie (zagrażającym zdrowiu, życiu, bezpieczeństwu, szkodliwym, demoralizującym itd.), a w przypadku dopuszczenia się zakazanego czynu – ukaranie sprawcy.
Mogą to być przestępstwa przeciwko mieniu, bezpieczeństwu w komunikacji (zdarzenia drogowe), w obrocie gospodarczym, przeciwko wolności, życiu i zdrowiu (bójki, pobicia itp.).
Wszelkie przepisy, które znajdują zastosowanie w prawie karnym, są zawarte w następujących źródłach:
● Kodeks karny
● Kodeks karny wykonawczy
● Kodeks karny skarbowy
● Kodeks postępowania karnego
Warto przy tym podkreślić, że prawo karne ma za zadanie chronić godność człowieka – zarówno pokrzywdzonego, jak i oskarżonego. Więcej informacji znajdziesz tutaj: https://adwokatgolebiowski.pl/praktykta/prawo-karne/.
Jak wygląda postępowanie karne?
Prawo karne wskazuje moment, w którym rozpoczyna się postępowanie karne:
● Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa (ustne, listowne, mailowe).
● Organ zauważy niepokojące sygnały (na przykład w mediach), które świadczą o dokonaniu przestępstwa.
Po otrzymaniu zawiadomienia rusza formalna procedura, co oznacza, że organ musi wydać postanowienie o wszczęciu lub odmowie wszczęcia śledztwa.
Następnie odbywają się poszczególne etapy postępowania, czyli:
● Przygotowawcze postępowanie karne – na tym etapie swoją pracę wykonują organy ścigania, czyli policja lub prokuratura. Przeprowadzane jest śledztwo oraz zbiera się dowody. Na tym etapie można ustalić sprawcę przestępstwa. Kończy się ono aktem oskarżenia lub umorzeniem.
● Postępowanie główne (przed sądem I instancji) – jest to rozprawa przed sądem. Oskarżyciel występuje wówczas przeciwko oskarżonemu. Sąd rozpatruje wszelkie zgromadzone dowody i zapoznaje się z zeznaniami, by ustalić prawdę. Po zakończeniu rozprawy może skazać lub uniewinnić oskarżonego, ale także umorzyć postępowanie.
● Postępowanie odwoławcze (przed sądem II instancji, wskutek apelacji).
● Postępowanie wykonawcze – ostatnim etapem jest dopełnienie postanowień sądu w zakresie egzekucji, a także złagodzenia skutków skazania.
Istnieje też możliwość przyspieszonego postępowania, czyli z pominięciem rozprawy. Jak można się domyślić – kilkuetapowe postępowanie może być długie. Należy do tego podejść rozsądnie i bez zbędnych emocji. Sąd jest przecież po to, aby wydać sprawiedliwy wyrok. Oskarżonemu zawsze przysługuje możliwość obrony. Jeżeli natomiast zeznajesz jako świadek – wystarczy, że powiesz wszystko, co wiesz w przedmiotowej sprawie. Bardzo ważna jest współpraca z organami; także, gdy występujesz w roli pokrzywdzonego.
