Alternatywa dla walki, agresji i innych form przemocy

Odbywa się to w ramach projektu „Zabawa przez serce sposobem na rekreację i integrację”. Projekt dofinansowano ze środków Unii Europejskiej w ramach działania 413 „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego PROW na lata 2007-2013.

Integrowanie lokalnej społeczności

- W naszym projekcie są trzy elementy – mówi Dorota Liss, szefowa Fundacji Wieloprofilowego Usprawniania OD NOWA w Turzu. - To zajęcia dla dzieci z Zespołu Kształcenia i Wychowania w Turzu, warsztaty dla animatorów – zostały wyszkolone cztery osoby, które będą kontynuować projekt na terenie Lokalnej Grupy Działania „Wstęga Kociewia”, oraz dwudniowe szkolenie dla rodziców i nauczycieli. Dotyczy to programu Original Play, czyli „zabawy pierwotnej”. To projekt dofinansowany ze środków UE. W kwietniu 2011 r. złożyliśmy wniosek do „Wstęgi Kociewia” w odpowiedzi na ogłoszony nabór. W ramach małych projektów można realizować różne pomysły; nasza Fundacja postanowiła zachęcić, zainteresować mieszkańców jednym z nich. Celem projektu jest m.in. integracja społeczności lokalnej przez przypomnienie czym jest prawdziwa zabawa, w której nie ma rywalizacji, nie ma przemocy i wszyscy na nowo mogą się nauczyć czym jest prawdziwe bezpieczeństwo i współpraca. Ten rodzaj zabawy zapobiega też wykluczeniu społecznemu.

Dać poczucie bezpieczeństwa

Warsztaty oraz szkolenie w Turzu przeprowadziła Jolanta Graczykowska z Warszawy, oficjalny przedstawiciel programu Original Play w Europie, autorka licznych projektów opartych na powyższym programie, m.in. projektu „Edukacja dla pokoju – Międzynarodowy szkolny projekt wymiany dzieci”, który w 2009 r. otrzymał honorowy patronat Polskiego Komitetu ds. UNESCO.

Dlaczego zabawa jest tak ważna i jest podstawą do rozwoju i uczenia się dzieci? Dlaczego należy modelować osobowość, kształtować u dzieci to co jest akceptowalne?

- Dlatego, że zabawa tworzy bezpieczne warunki, daje poczucie bezpieczeństwa, daje dziecku poczucie bezwarunkowej akceptacji i daje sposobność do tego, by tworzyć między dziećmi więzi, by w dzieciach wzrastało poczucie przynależności, że jesteśmy razem – wyjaśnia Jolanta Graczykowska. – Jeśli już mówimy o modelowaniu osobowości, to chodzi generalnie o wychowanie dzieci bez agresji. O umiejętność takiego wychowania, które kształtuje postawy oparte na współodczuwaniu, wrażliwości na drugiego człowieka, o umiejętność przekształcania negatywnych nawyków (to funkcja korekcyjna programu), a także o umiejętność zapobiegania negatywnym zachowaniom.

Tyle, że w dzisiejszym świecie wręcz jesteśmy formowani do rywalizacji, a tu mamy zaprzeczenie tego.

- Zjawisko rywalizacji często powoduje konflikty między dziećmi, odbiera im energię życiową, którą zamiast na walkę, czy działania w obronie własnej mogłyby przeznaczyć na naukę – dodaje Jolanta Graczykowska. - Powoduje też poczucie, że jedni czują się gorsi od drugich. To może zaowocować agresywnymi zachowaniami albo też wycofywaniem, zamykaniem się w sobie.

Korzyść dobrego dotyku

Podczas zajęć wiele uwagi położono na znaczenie dotyku w radzeniu sobie z emocjami, frustracjami. A dzisiaj zwraca się uwagę na to, że dotyk może też być zły.

- Dzieci trzeba nauczyć rozróżniać dobry dotyk od złego dotyku – informuje Jolanta Graczykowska. - Kiedy mamy do czynienia z  sytuacjami konfliktowymi, kiedy agresja fizyczna się objawia, tego złego dotyku jest dużo, nie mówiąc już o przypadkach nadużyć związanych ze złym dotykiem. Chodzi o to, by dzieciom prezentować korzyść dobrego dotyku. W „pierwotnej zabawie” dotyk wypływa w sposób naturalny i daje dziecku poczucie bezpieczeństwa.

A jak nauczyć dorosłego, że dziecko wysyła sygnał, że chce się bawić?

- To jest umiejętność dostrzeżenia, kiedy dziecko do nas podchodzi, dotyka nas, kiedy wręcz mówi: mamo, tato pobawmy się – uważa Jolanta Graczykowska. - Chodzi o to, by nie lekceważyć takich sygnałów, żeby znaleźć dla dziecka czas i poświęcić mu 100 proc. uwagi.

Takie warsztaty jak te w Turzu przygotowują dorosłych do zabawy z dziećmi, by mieli okazję przypomnieć sobie na czym polega prawdziwa zabawa. Original Play w Polsce jest od 2002 r., zarówno w postaci warsztatów, seminariów praktycznych, jak i różnych szkoleń. Końcowym adresatem programu są dzieci i one są w centrum zainteresowania. Chodzi o to, by tworzyć im bezpieczne warunki do rozwoju i uczenia się. Adresatem są też dorośli, celem jest zwrócenie uwagi na ważność dzieciństwa jako cennego etapu w rozwoju człowieka.

Co dalej po warsztatach?

- Dwa lata temu byłam na podobnych, trochę dłuższych, warsztatach w Gdańsku – dopowiada Dorota Liss. - I po powrocie zaczęłam bawić się ze swoimi dziećmi. Zauważyłam ogromne zmiany u nich i u siebie. Ja bardzo złagodniałam, nauczyłam się je obserwować, rozpoznawać kiedy chcą zabawy. Mam nadzieję, że tego nauczyły się też mamy dzieci, które brały udział w projekcie w naszej szkole. W ramach projektu dzieci z ZKiW w Turzu biorą udział w 10 spotkaniach warsztatowych zabawy przez serce - Original Play.

Original Play

Program „Original Play - Pierwotna Zabawa” stworzył dr O. Fred Donaldson, światowej sławy specjalista w zakresie „pierwotnej zabawy”, międzynarodowy konsultant ds. edukacji, na bazie swoich ponad 30-letnich badań nad zachowaniami dzieci, dorosłych oraz dzikich zwierząt. Pionier zastosowania „pierwotnej zabawy” jako alternatywy dla walki, agresji i innych form przemocy.